لومړی مخ

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
و اصلی برخی ته ورشی د پلټنې ځای ته ورټوپ کړی
ويکيپېډيا ته ښه راغلاست

دا يو وړيا پوهنغونډ دی چې هر څوک يې سمولای سي؛ پښتو ويکيپېډيا تر دې مهاله يواځې ۱۲٬۳۶۰ ليکنې لري.

ټاکلې ليکنې · تانبې · وييپانگه
P religion world.svg دين
P vip.svg پوهنه
P history.svg تاريخ
P technology.png ټکنالوژۍ
P literature.svg ټولنه
P globe.svg جغرافيه
P mathematics.svg رياضي
P medicine3.png درملگري
P WWII.png الوتنه
P Science.png طبيعي پوهنې
P sport.svg تکړښت
Full bottle chemistry.svg کيميا
 د تانبو لړليک
اد فېسبوک رسمي حساب د ټویټر رسمي حساب د انسټاګرام رسمي حساب د يوټيوب رسمي حساب

پېژندنه · ښه راغلاست پیغام · ليکنه جوړول · ويکيپېډيا تگلاره · چای ځی · لارښود لړليک

نن ورځ جمعه ده؛ دا ورځ د ۱۶ جولای ۲۰۲۱م کال ده او د ۷ ذو الحجة ۱۴۴۲م سره برابرېږي.

د نن غوره ليکنه

کرکټ، مرسته

پښتو ويکيپېډيا تباه او برباد ده!
دا مياشت به هيڅ غوره ليکنه نه وي، ځکه چې پښتو ويکيپېډيا د نړۍ د تر ټولو پاته ويکيپېډياګانو په شمول کي راځي؛ دا دومره پس پاتې ده چي سندي ژبه هم ترې ډېرې ليکنې لري؛ فارسي ويکيپېډيا ۷۷۲۵۶۵ ليکنې لري او پښتو ۱۲۰۰۰ بيا موږ په فخر ځان ته پښتانه هم وايو؟ دا يوه وړيا پروژه ده، چي هرڅوک پکښي سمون راوستلای شي. نو راځۍ چي په ګډه د خپل مورنۍ ژبې خدمت وکړو او نوي ليکنې ورګډې کړو. که د ليکنو د ورګډولو لپاره مرستې ته اړتيا لرۍ نو زموږ د نورو ملګرو څخه پوښتنه وکړئ!

د نن لپاره يو ښه موضوع

د روژې جومات، مزارشريف
د روژې جومات، مزارشريف

روژه د اسلامي کليز نهمې مياشتې رمضان ته وايي . د پښتو ژبې روژه له عربي رمضان سره هممانيزه ويیکه ده. د اسلامي کليز په دغې نهمې مياشتې د نړۍ ټول مسلمانان ټولې ورځې د سهار سپېداغ څخه نيولې تر د لمر پرېوتو پورې په نهاره تېروي او نه خواړه خوري نه څښاک کوي، نه بې ځايه خبرو يا عام غیر اخلاقي کړنو لکه غوسه، نسوار، سگرېټ، جوارگرۍ ته مخه کوي. همدارنگه نه د خپلې مېرمنې سره روا جنسي نژدېوالي رښته ورکړل شوې.

دغې مياشتې ته د نړۍ ټول مسلمانان د سپېڅلې مياشتې په توگه گوري ځکه چې په دغه مياشت کې قرآن مجيد د اسلام ستر استازي او پيغمبر حضرت محمد(ص) باندې نازل شوی. همدې لپاره ټول مسلمانان د همدې مياشت په لړ کې د ځان دننه اعمالو او ځاني غوښتنو باندې بيا کتنه کوي او د نفسي هوا او هوس څخه د پاکۍ کوښښونه د عباداتو له لارې ترسره کوي. په دغه مياشت کې مسلمانانو ته د ډېر عبادت کولو ټينگار شوی چې له مخې يې ډېر زيات مسلمانان د پنځو وختو فرضو لمونځونو سره سره تراوې، اعتکاف او نور نوافل ترسره کوي.

( بشپړه ليکنه...)

وروستی لیکنې:
نورې ښې موضوع ګانې ورګډول

د نن غوره کتاب

د سوفیا نړۍ
د سوفیا نړۍ

د سوفي نړۍ ناول یو له هغه کتابونو دی، چې د نړۍ په کچه یې لوستونکي ډېر دي او په ډېرو ژبو ژباړل شوی دی. دغه کتاب تر دې دمه د پښتو په ګډون په ۶۰ ژبو ژباړل شوی دی. کتاب د ناروې مشهور لیکوال جوسټین ګارډر لیکلی دی. د کتاب اصلي ژبه ناروېژي ده، خو وروسته انګلیسي ته وژباړل شو، چې له انګلیسي بیا د نړۍ ډېرو ژبو ته ژباړل شوی دی. ( بشپړه ليکنه...)

د نن غوره انځور

دا انځور د بدخشان ولايت د کوهستان ولسوالۍ د يوې سيمي څخه اخيستل سوی دی؛ نوموړی انځور ډېر ښکلی دی؛ البته لږ په غور کتنه غواړي، دا انځور د افغانستان د ښکلا يوه ځانګړې نمونه ده. جنګ د افغانانو څخه د خپل خاورې د کتلو حق هم اخېستی دی.
دا انځور د بدخشان ولايت د کوهستان ولسوالۍ د يوې سيمي څخه اخيستل سوی دی؛ نوموړی انځور ډېر ښکلی دی؛ البته لږ په غور کتنه غواړي، دا انځور د افغانستان د ښکلا يوه ځانګړې نمونه ده. جنګ د افغانانو څخه د خپل خاورې د کتلو حق هم اخېستی دی.
انځورګر:Auquinco_61

ويکيپېډيا څه ده؟

ويکيپېډيا د اېنټرنټ پر مټ د وړيا مېنځپانگې يو گڼ ژبنيز پوهنغونډ دی چې د داوطلبو کارونکو لخوا او د هر هغه چا له لوري چې د انټرنټ اسانتياوې لري، ليکل کېږي. ددې پوهنغونډ د پرانيستې مېنځپانگې پروژه د ويکيمېډيا د بنسټ د بې گټې موسسې له لورې پرمخ بېول کېږي. د ويکيپېډيا نوم د دوه نومونو نه راوتلی دی چې يو يې ويکي (د ويبځايونو د جوړولو يو گډ تخنيک) او وروستۍ برخه يې د انګليسي د وييکې اېنسايکلوپېډيا د وروستاړي پېډيا څخه اخيستل شوی او په همدې توگه د ويکيپېډيا نوم ترېنه جوړ شوی دی. ددې پوهنغونډ بنسټ د لومړي ځل لپاره د ۲۰۰۱ کال د جنوري په مياشت کې د جېمي وېلز او لېري سانگر لخوا ايښودل شوی.

په خبرونو کي

د چابهار ځانمرګی برید
د چابهار ځانمرګی برید
  • په ۵ د مې ۲۰۲۱ پولنډي پوهانو د لرغونی مصر د آثارو د څیړلو پر مهال د لومړی ځل لپاره د یوې حامله مومیایي ښځه ومونده. دا لومړی ځل دی چې کارپوهان یوه ماشوم په خیټه حامله مومیایي ښځه مومي. د یادې ښځې مومیاي جسد د سکن له لارې پیژندل شوی دی.
  • د افریل له ۲۸ تر ۱ مې پورې د تاجکستان او قرغزستان په مرزي نښته کي ۴۶ نفره ووژل شول.
  • ۶ ډيسمبر ٢٠١٨: د چابهار ځانمرګی برید ۵۰ کسانو ته مرګ ژوبله واړوله.
  • د تلې ۲۷مه: اوزبکستان له مزار تر تورخم پټلۍ جوړول غواړي
  • افغان هېوادمشر غني: د سولې خبرې به افغان حکومت پخپله کوي
  • د تلې ۱۵مه: د روسیې ورنيژ پوهنتون کې نن سه شنبه د باچا خان او عدم تشدد کنفرانس جوړ شو.
  • د تلې ۱۵مه: د پاکستان ۲۰ بانکونو څه باندې ۲۰ زره مشتریانو محرم بانکي معلومات پلورل شوي.
  • د تلې ۱۵مه: د هلمند د سولې ولسي کاروان غړي بلجيم او هندوستان ته ځي
  • ۱۴ مارچ ۲۰۱۸: سټيفن هاوکينګ  چې د نړۍ تر ټولو مشهوره  فزیکپوه د ٧۶ کالو په عمر کې ومړ.
  • ۲۰۱۸ ۳ می : افغان هېوادمشر اشرف غنی لومړی افغان وو چی خپله الکترونیکي تذکره يي تر لاسه کړه.

د سیمې تاریخچه

په دې ورځ

سردار داود خان
سردار داود خان

نن د جولای ۱۶مه کال ۲۰۲۱م دی:

  • د اپرېل پر ٢٨مه د خلق ګوند وفادارو ځینو دولتي ځواکونو د وسلوالې کودتا په ترځ کې د افغانستان لومړی ولسمشر سردار محمد داود خان په خپل کاري دفتر ارګ کې شهيد کړ. او دا ورځ د مجاهدینو د ورځې په نامه هم يادېږي.


ایا پوهېږئ؟

  • الماس د کاربن یو ډول دی.
  • د انسان په مغزو کې ٪٧٨ اوبه شتون لري.
  • انسان په ورځ کې ۲۳،۰۰۰ ځله سا اخلي.
  • الماس د کاربن یو ډول دی.
  • د زرافې ژبه ۴۲ اېنچه اوږده وي.
  • لمر د ځمکې څخه ۳۳۰،۳۳۰ ځله زيات لوی دی
  • د ځمکې ټول وزن ۶،۵۸۸،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ټنه دی۔او د سپوږمۍ وزن ۸۱۰۰۰۰۰۰۰۰۰ ټنه دی
  • د انسان سترګه د ۱۳۵ مېلیونو د لید سلولونه لري.
  • د مڼې، پیاز او الو خوند یو ډول دی، مګر د مختلف ډوله وږم لرلو سره د دوي خوند مختلف ښکاري.
  • د انسان سکېلېټ له ۱۳ تر ۱۵ کیلو ګرامو وزن لري.
  • د هرې غڼې د جال تارونه ځانته ځانګړنه لري، او د بلې غڼې له تارونو سره ورته والی نه لري.
  • د نړۍ مروجې پېسې له کاغذ څخه نه بلکه له کتان څخه جوړې شوې دي.


ننۍ وینا

هندي متل دی چې:

«څوک چې ړانده ته میلمستیا کوي، دوه کسان به ورځي! »
نوې وينا ورگډول

د لغات په اړه

- نېخه د (کندهارۍ لهجې) ټکی دی.

- د "نېخه" معنا "نه يم خبر"، پوﺭه "ډاده نيم"، او "بشپړ مطمينه نه" يم.

غواړې ليکنه جوړه کړې؟

ويکيپېډيا يو وړيا گڼ ژبنيز پوهنغونډ دی چې مونږ او تاسې ټول په شريکه په کې ليکنې خپرولی شو. ويکيپيډيا په لومړي ځل 2001 کال کې په انگرېزي ژبه پيل شوې، بيا د نړي په نورو بېلابېلو ژبو کې هم ويکيپيډياگانې پيل شولې. په ويکيپېډيا کې هر کارن د خپلې خوښې موضوع باندې ليکنې کولی شي. پښتو ويکيپيډيا کې هم گڼ شمېر ليکنې شته، دم مهال پښتو ويکيپيډيا ۱۲٬۳۶۰ ليکنې لري.

غواړې ليکنه جوړه کړې؟

ويکيپېډيا يو وړيا گڼ ژبنيز پوهنغونډ دی چې مونږ او تاسې ټول په شريکه په کې ليکنې خپرولی شو. ويکيپيډيا په لومړي ځل 2001 کال کې په انگرېزي ژبه پيل شوې، بيا د نړي په نورو بېلابېلو ژبو کې هم ويکيپيډياگانې پيل شولې. په ويکيپېډيا کې هر کارن د خپلې خوښې موضوع باندې ليکنې کولی شي. پښتو ويکيپيډيا کې هم گڼ شمېر ليکنې شته، دم مهال پښتو ويکيپيډيا ۱۲٬۳۶۰ ليکنې لري.

ويکي خورلڼې پروژې

د پښتو ويکيپېډيا خورلڼې پروژې؛