Russia
Russia（俄羅斯）
u Russia sa ilabu nu Yaco, itiza i 60 00 N, 100 00 E
u ahebal nu lala’ mapulung sa 17,098,242 sq km
u ahebal nu lalaay sa 16,377,742 sq km, u ahebal nu nanumay sa 720,500 sq km hamin nu tademaw sa 142,355,415.
kakalukan umah sa 13.10%, kilakilangan umah sa 49.40%, zumaay henay umah sa 37.50%
tapang tusu nu kanatal(首都)
u tapang tusu nu kanatal sa u Moscow.
kakininan nu kanatal demiad(國家紀念日)
kakining nu kanatal demiad sa 12 bulad 6 demiad.
tabakiay a tapang nu kanatal(元首)
u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Vladimir Putin, micakat a demiad sa i 2012 a mihca 5 bulad 7 demiad.
malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan
tademaw (人口)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
根據俄羅斯聯邦國家統計局提供的資料，俄羅斯是世界上第九大人口國家，擁有1.468億人口，大部分居住於其較為發達的歐洲部分，74%住於市區，26%農村區。
tukiyan ni sulitan nu El-Luo-Se-Lyen-Pan (俄羅斯聯邦) a kanatal ni patahekal tu aadihan, Russia (俄羅斯) nu kitakit sa u saka siwa a satabakiyay nu kanatal, tademaw han idaw cacay a malebut sepad a lasubu enem a bataan idaw ku walu a walwalen ku tademaw, nu katuuday itidanamim paluma i malalekalay a O-Cuo (歐洲) nu kakitidaan, pitu a bataan idaw kusepat nu kilac i macimaciyan kuenen, tusa a bataan idaw ku eneng a kilac i kakaliwmahan ku eneng.
俄羅斯内有160個少數名族，俄羅斯人佔總人口80.9%，官方語言是俄語。
俄羅斯宗教中，主要為東正教，少數為天主教、新教等。
Russia (俄羅斯) nu kanatal cacay a lasubu enem ku adidiay a binacadan, pulung nu Russia (俄羅斯) a tademaw sa walu a pulu’tin siwa a kilac, nutalakaway a kamu han El-Yu (俄語). Russia (俄羅斯) u pisingiaan, angangan u dung-cen-ciyaw (東正教), adidi kumi singiay tu tyen-cu-ciyaw (天主教), baluhay a singia (新教).
Cen-ce (政治)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
俄羅斯聯邦實行的聯邦制及半總統制，以俄羅斯聯邦憲法和法律為基礎。
El-Lo-Se-Lan-Pan (俄羅斯聯邦) a kawaw u Lanpance atu pan cungtunce, nu El-Lo-Se-Lan-Pan (俄羅斯聯邦) cinfa atu hulic ku angangan.
根據《俄羅斯聯邦憲法》，俄羅斯聯邦會議是俄羅斯聯邦的代表與立法機關，採用兩院制，下議院稱國家杜馬，上議院稱聯邦委員會。
nisulitan nu El-Lo-Se-Lan-Pan-Siyen-Fa (俄羅斯聯邦憲法) El-Lo-Se-Lan-Pan (俄羅斯聯邦) a tayhiu atu lipu a kakuliyan, mipi tadenga tu tusaay akawaw, siaiyun sa u kanatal nu Duma (杜馬) saniyun u Lan-Pan-Wi-Yun-Huye (聯邦委員會).
聯邦委員由俄羅斯聯邦諸聯邦主體各派兩名代表組成，國家杜馬任期5年，由以全國為範圍的政黨名單比例代表制選舉產生。
Lan-Pan-Wi-Yun-Huye (聯邦委員會) u El-Lo-Se-Lan-Pan(俄羅斯聯邦) tusa kunipa tahekal nuheni a tademaw a masakaput, kanatal a ci Du-Ma (杜馬) lima a mihcaan kunipikuwan, u kanatal a sausi nu cendan nusingangay a sikiwenaca.
總統是國家元首，同時也是武裝部隊的首領以及國家安全會議的主席，由人民直接選舉產生，任期6年，可以連選連任一次。弗拉基米爾·普丁2018 年 3 月 18 日當選為俄羅斯總統。
cungtun sa u tada kanatal nu sakakaay, unu hitay tu a sakakaay atu nu kanatal nu sakakaay mamikaygi, uni sinkiwan nu binawlan nipikuwan han enema a mihcaan kunipikuwaw, taneng mikinacacayaca a sikiwan. Fuolacimie.pucin 弗拉基米爾.普京 tusa a malebut cacay a batana idawkuwalu a mihcaan tulu a bulad cacay a bataan idawku walu a demiad maala mala Russia (俄羅斯) cungtun.
俄羅斯聯邦政府是俄羅斯聯邦的行政機關，首腦稱為聯邦政府主席。俄羅斯聯邦目前由85個不同的聯邦主體組成，莫斯科是俄羅斯首都。
El-Lo-Se-Lan-Pan (俄羅斯聯邦) a sifu u El-Lo-Se-Lan-Pan (俄羅斯聯邦) nu kakuliyan nu kanatal, sakakaay han u Lanpan sifu nu sakakaay. El-Lo-Se-Lan-Pan (俄羅斯聯邦) ayda si walu a bataan idaw ku lima a caaya kalecad nu lanpa a nikasakapud, Mo-Se-Ke (莫斯科) u Russia (俄羅斯) a suodu.
Kakitidaan atu demiad (地理與氣候)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
俄羅斯作為世界上土地面積最大的國家，俄羅斯擁有超過1700萬平方公里的面積，佔地球陸地面積八分之一。
Russia (俄羅斯) i kitakit a kakitidaan u satabakiya nu kanatal, Russia (俄羅斯) u kakitidaan nuheni milakuud tu cacay a malebut idaw ku pitu a mang nu pinfa kunli nu hatudaay tu a kakitidaan, miki kaka tu ticiw mala walu tu caca.
全境大部分地區屬於平原，特別是歐洲部分以及亞洲的西伯利亞地區。南部平原大部分是寬廣草原，而北部平原則大部分是森林地區。
hamim nu niyadu u enal namim , micidek ku O-Cuo (歐洲) atu Ya-Cuo（亞洲）a Si-Po-Li-ya（西伯利亞）a kakitidaan
俄羅斯有250萬條河流及200萬個淡水與海水湖。主要的河流包括伏爾加河、顎畢河、葉尼塞河、勒拿河以及阿穆爾河（即黑龍江）。
El-Lo-Se (俄羅斯) idw ku sawac nu tusa a lasubu idaw kulima a bataan atu tusa a lasubu ku dansuy atu nu bayu a banaw. ngangan nu sawac malabu ku Fu-El-Ci-Ya-He (伏爾加河), El-Pi-He (顎畢河), Ye-Ni-Say-He (葉尼塞河), Le-Na-He (勒拿河) atu A-Mu-El-He (阿穆爾河)
主要湖泊有貝加爾湖、拉多加湖和奧涅加湖等。俄羅斯有35個國家公園及84個自然保護區。
ngangan nu banaw idaw ku Be-Ci-Ya-El banaw (貝加爾湖), La-du-O-Ci-Ya banaw (拉多加湖) atu Aw-Ni-Ye-Ci-Ya banaw (奧涅加湖). Russia (俄羅斯) idaw ku tulu a bataan idaw ku lima a kanatal nu aidangan atu walu a bataan idaw ku sepat a saka lihalay nu dadiputen nu kakitidaan.
俄羅斯位於歐洲東部和亞洲北部，大部分地區處於北溫帶和北寒帶，氣候多樣，以大陸性氣候為主。
kakitidaan nu El-Lo-Se (俄羅斯) i O-Cuo (歐洲) nu waliya atu Ya-Cuo (亞洲) nu amisan, kakitidaan nuheni amis nu kadihkuwan a niyadu’atu amis nu sienawan a niyadu’, hina sumadsumad ku demiad, u Talusin a demiad ku ngangan.
溫差普遍較大，1月平均溫度為攝氏5度到攝氏負50（全世界有記錄以來最低的溫度之一），7月平均溫度為攝氏+1到攝氏+27。
tabaki kuni sasumad nu demiad, cacaya a bulad pulung nu capiwac lima a du katukuh tu wada’nu lima a bataan (kitakit usi kilukay nu sasabaay nu sapiwac) adu, pitu a bulad pulung nu sapicawc han micunus tu cacay katukuh tunikacunus tusa a bataan idaw ku pitu.
年降水量平均為150~2000毫米。從北到南依次為極地荒漠、苔原、森林苔原、森林、森林草原、草原帶和半荒漠帶。
tunika pulung nu nanum sa cacay a lasubu lima a bataan katukuh tusa a malebud a hawmi. namakayda i amis katukuh i timul makina tadatu u likenlikenan, damaydamayan, kilangkilanga a damaydamayan, kilakilangan, kilakilangan nu lutuklutukan, enal nu lutuklutukan atu pankiw nu likenlikenan.
kakanen (飲食)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
俄羅斯飲食非常特殊且獨特，受到環境，社會，地理，經濟和歷史因素影響。俄羅斯飲食最大特點是食品多樣性。
micidek ku kan nu Russia (俄羅斯), mahiya nu sapupu, sehui, kakitidaan, sakaudip atu laylay nu lalit. u kakanen nu Russia (俄羅斯) satabakiya nu kakanen han u sayadahay kunipalamlam tu cancan a kakanen.
例如有很多用麵粉所製做的菜餚：蛋糕，肉捲，布林餅等，也有使用尚未發酵過的麵團製成的菜餚，例如餃子和手工麵條。
tinaku yadah kunipisangan tunu minfu a lami: dankaw, nipakay labutu didi, pulina piyan, idaw henay kunika caaya kabuwahay nu minfu tunisangaan tu lami, tinaku sa u suiciw atu nalimaan a walay.
俄羅斯屬於東正教國家，這意味著有許多的齋戒日，俄羅斯提供大量的素食菜餚，包含蘑菇類、醃製醬菜等。俄羅斯的料理也熟稔於各種肉類運用上，其中以家禽類之菜餚較常出現在特殊節日上。
Russia (俄羅斯) u tunseciw a kanatal, u yadahay kuni piciacayan, Russia (俄羅斯) yadah kuni pipatahekal tu numi ciwcaya a lami, pasu budu’atu nipacikahan a tuud. ukan nu Russia (俄羅斯) yadah tu kunipi palamlam tu basis, duma u nipahabayan tu tuud anipahabayan a lami ku hina tahekalay tu picidakan a demiad.
daaalawan tu lala (領土爭端)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
現俄羅斯主要的領土爭端之一為南千島群島。第二次世界大戰結束後，日本無條件投降，蘇聯根據雅爾達協議取得千島群島，蘇聯解體後由俄羅斯接管。
aydaay a Russia (俄羅斯) saka ngalayan nuheni tu kaaalawan a lala han u Nan-Cin-Daw-Cung-Daw (南千島群島). Nikudan nu kalepacawan tu sakakinatusa, u dipun inai ku kamu mikuosang tu, u nakamuwaw nu Su-Li-Yen (蘇聯) tu Ya-El-Da (雅爾達) nika sasuwawlan amangalay tu Cin-Daw-Cung-Daw (千島群島), malaklak satu ku Su-Li-Yen (蘇聯) u El-Lo-Se (俄羅斯) satu kumikuwanay.
日本一直向俄羅斯交涉並要求歸還南千島群島，目前仍在談判中。領土的爭議使日本和俄羅斯自戰後一直沒有簽署正式的和平協議。
u Di-Pung (日本) pasaida i Russia (俄羅斯) miyukiw manglan papanukas tu Na-Cin-Daw-Cung-Daw (南千島群島), masasasudan henay ayda. nuni kalalawan nu lala u Di-Pung (日本) atu Russia (俄羅斯) inikudan nuni kalepacawan caay henay kunuheni amamasasulit tu saka kapah nu sasulitan.
另外，自2014年3月克里米亞歸屬公投以來俄羅斯增設了克里米亞共和國和塞瓦斯托波爾直轄市兩個聯邦主體，均位於原屬於烏克蘭的克里米亞半島上，並劃歸克里米亞聯邦管區。而烏克蘭政府則拒絕承認此公投。
dumasatu, namaka tusa a malebut cacay a bataan idaw ku sepat a mihcaan talu a bulad nu Ke-Li-Mi-Ya (克里米亞) misikiwan satu Russia (俄羅斯) micunustu patideng tu Ke-Li-Mi-Ya Kung-He-Kuo (克里米亞共和國) atu Say-Wa-Cin-Se-Tuw-Puw-El (塞瓦芹斯托波爾) cesiase nu tusaay a mikakitiday, naw u Wu-Ke-Lan (烏克蘭) a Ke-Li-Mi-Ya Pang-Daw(克里米亞半島) ku muenenga, u Ke-Li-Mi-Ya (克里米亞) kumi kuwnanay. nika caay palu tatengan ku Wu-Ke-Lan (烏克蘭) sifu tunipi singkiwan nuheni.