Velkomin á Wikipedíu

Alfræðiritið sem allir geta unnið að í sameiningu

Á hinni íslensku Wikipedíu eru nú 52.462 greinar.

Grein mánaðarins

Svalur og Valur (franska: Spirou et Fantasio) er heiti á vinsælum belgískum teiknimyndasögum sem segja frá ævintýrum vinanna og blaðamannanna Svals og Vals. Ýmsir höfundar hafa spreytt sig á sagnaflokknum, en André Franquin er almennt talinn hafa haft mest áhrif á þróun hans. Á árunum 1977 til 1992 komu fjölmargar Svals og Vals-bækur út á íslensku á vegum Bókaútgáfunnar Iðunnar. Íslensk útgáfa Svals og Vals hófst á ný árið 2013 á vegum Frosks útgáfu.

Upphafið má rekja til ársins 1938, þegar Dupuis-forlagið hóf útgáfu teiknimyndablaðsins Svals (Spirou). Í því birtust sögur ýmissa höfunda, en titlpersónan var Svalur sem var hugarsmíð franska teiknarans Robert Velter eða Rob-Vel, eins og hann kallaði sig. Svalur var táningspiltur sem starfaði sem lyftuvörður á hóteli og komst oft í hann krappann ásamt gæluíkornanum sínum, Pésa.

Árið 1943 keypti Dupuis-forlagið höfundaréttinn að persónunni af Rob-Vel, sem þá hafði raunar ekki getað sinnt sögunum um hríð vegna þátttöku sinnar í seinni heimsstyrjöldinni. Belginn Joseph Gillain eða Jijé tók við pennanum. Hann kynnti til sögunnar spjátrunginn Val. Saman lentu þeir félagarnir í ýmsum ævintýrum. Sögurnar voru þó stuttar og gengu fyrst og fremst út á ærslakenndan húmor.

Árið 1946 var ungum Belga, André Franquin, falin umsjón með ævintýrum Svals og Vals. Í hans meðförum urðu miklar breytingar á sögunum. Söguþráðurinn varð flóknari, ævintýrin lengdust til muna og var farið að gefa þau út á bókarformi eftir að þau höfðu birst sem framhaldssögur í Svals-blaðinu. Árið 1948 kom fyrsta slíka bókin á markað og hafði hún að geyma fjórar sögur. Önnur fylgdi í kjölfarið árið 1950, Quatre aventures de Spirou et Fantasio og er hefð fyrir að telja hana fyrstu Svals og Vals-bókina. Síðar hafa komið út söfn með eldri sögum eftir Rob-Vel, Jijé og Franquin, teljast þau ekki hluti af hinum eiginlega bókaflokki frekar en bókin frá 1948.

Fyrri mánuðir: Vidkun Quisling – Seðlabanki Bandaríkjanna – Vaglaskógur – Rússlandsherför Napóleons – Katrín af Medici

Eldri greinar – Tilnefna grein mánaðarins

Í fréttum

19. mars: Eldgos hefst við Fagradalsfjall.
17. mars: John Magufuli, forseti Tansaníu, deyr í embætti og varaforsetinn Samia Suluhu (sjá mynd) tekur við embætti sem fyrsti kvenforseti landsins.
13. febrúar: Mario Draghi tekur við embætti forsætisráðherra Ítalíu sem leiðtogi þjóðstjórnar til að taka á kórónaveirufaraldrinum.
5. febrúar: John Snorra Sigurjónssonar er saknað eftir tilraun til að klífa K2 að vetrarlagi.
1. febrúar: Herinn í Mjanmar fremur valdarán gegn ríkisstjórn Aung San Suu Kyi.
22. janúar: Sáttmálinn um bann við kjarnavopnum tekur gildi.

Yfirstandandi: Borgarastyrjöldin í Jemen • Eldgosið við Fagradalsfjall • Kórónaveirufaraldurinn • Sýrlenska borgarastyrjöldin

Nýleg andlát: Filippus prins, hertogi af Edinborg (9. apríl) • Nawal El Saadawi (21. mars) • John Magufuli (17. mars)

Sjá aðra atburði ársins

Atburðir 13. apríl

1990 - Sovétríkin báðust formlega afsökunar á fjöldamorðunum í Katynskógi.
1997 - Tiger Woods varð yngsti kylfingurinn í sögunni sem sigraði Masters-golfmótið.
2007 - Bílanaust og Olíufélagið ESSO sameinuðust og stofnuðu N1.
2010 - Jarðskjálfti varð í vestanverðu Kína, 6,8 á Richter. Yfir 1000 manns fórust í skjálftanum.
2012 - Norðurkóreski gervihnötturinn Kwangmyŏngsŏng-3 sprakk skömmu eftir geimskot.
2015 - Tékkneski aðgerðasinninn Vít Jedlička lýsti yfir sjálfstæði Líberlands.
2017 - Loftárásin á Nangarhar: Bandaríkjaher varpaði GBU-43/B MOAB-sprengju á miðstöð Íslamska ríkisins í Afganistan með þeim afleiðingum að 94 létust.

Sjá hvað fleira gerðist 13. apríl

Vissir þú...

… að Anna Bretaprinsessa varð árið 1976 fyrsti meðlimur bresku konungsfjölskyldunnar til að keppa á Ólympíuleikum?

… að Ísland er eitt fárra ríkja sem ekki er aðili að Alþjóðaferðamálasamtökunum?

… að um eitt af hverjum 160 börnum fæðist andvana?

… að Hans-Adam 2., furstinn af Liechtenstein, er auðugasti einvaldur í Evrópu?

… að Rímnadómurinn eftir Jónas Hallgrímsson er talin fyrsti eiginlegi ritdómurinn á Íslandi?

… að skurðirnir sem mynda Mikla-skurð (sjá mynd) í Kína eru elstu skipaskurðir heims?

Úr nýjustu greinunum

Efnisyfirlit

Tækni og hagnýtt vísindi

Fjarskiptatækni • Iðnaður • Internetið • Landbúnaður • Lyfjafræði • Rafeindafræði • Rafmagn • Samgöngur • Stjórnun • Upplýsingatækni • Verkfræði • Vélfræði • Þjarkafræði

Menning

Afþreying • Bókmenntir • Byggingarlist • Dulspeki • Ferðamennska • Garðyrkja • Goðafræði • Heilsa • Íþróttir • Kvikmyndir • Kynlíf • Leikir • List • Matur og drykkir • Myndlist • Tónlist • Trúarbrögð

Stjórnmál og samfélagið

Atvinna • Borgarsamfélög • Félagasamtök • Fjölmiðlar • Fjölskylda • Fyrirtæki • Hernaður • Lögfræði • Mannréttindi • Umhverfið • Verslun

Náttúruvísindi og stærðfræði
Dýrafræði • Eðlisfræði • Efnafræði • Grasafræði • Jarðfræði • Landafræði • Líffræði • Náttúran • Stjörnufræði • Stærðfræði • Vistfræði • Vísindaleg flokkun • Vísindi

Mann- og félagsvísindi

Félagsfræði • Fornfræði • Fornleifafræði • Hagfræði • Heimspeki • Mannfræði • Málfræði • Málvísindi • Menntun • Saga • Sálfræði • Tungumál • Tónfræði • Uppeldisfræði • Viðskiptafræði • Vitsmunavísindi

Ýmislegt
Listar • Gæðagreinar • Úrvalsgreinar • Efnisflokkatré • Flýtivísir • Handahófsvalin síða • Nýjustu greinar • Nýlegar breytingar • Eftirsóttar síður

Systurverkefni

Wikiorðabók Orðabók og samheitaorðabók	Wikibækur Frjálsar kennslu- og handbækur	Wikivitnun Safn tilvitnana
Wikiheimild Frjálsar grunnheimildir	Wikilífverur Safn tegunda lífvera	Wikifréttir Frjálst fréttaefni
Commons Samnýtt margmiðlunarsafn	Meta-Wiki Samvinna milli allra verkefna	Wikiháskóli Frjálst kennsluefni og verkefni
Wikidata Samnýttur þekkingagrunnur	Wikivoyage Ferðaleiðarvísar	Mediawiki Þróun wikihugbúnaðarins

Forsíða