Σε ολόκληρο τον κόσμο, οι χώρες βρίσκονται υπό μεγάλη πίεση να εξασφαλίσουν εμβόλια COVID-19 για τους πολίτες τους.
Ωστόσο, η διαφθορά ενέχει σοβαρούς κινδύνους για τη χορήγηση εμβολίων, καθώς η έλλειψη διαφάνειας στην ανάπτυξη, προμήθεια, κατανομή και διανομή εμβολίων COVID-19 απειλεί μια δίκαιη και δίκαιη παγκόσμια ανταπόκριση στην πανδημία.
Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για μια παγκόσμια ανάκαμψη COVID-19 είναι η διαφάνεια και η δίκαιη πρόσβαση σε θεραπείες και εμβόλια COVID-19.
Ξεπερνώντας το χάσμα του πλούτου
Μέχρι σήμερα, οι χώρες υψηλού εισοδήματος έχουν αγοράσει τα περισσότερα εμβόλια COVID-19 (56 τοις εκατό) , ενώ οι χώρες χαμηλού εισοδήματος έχουν μείνει πίσω σε μεγάλο βαθμό.
Με περιορισμένη προσφορά και υψηλή ζήτηση, οι πλουσιότερες χώρες πληρώνουν περισσότερα για να εγγυηθούν την πρόσβαση σε εμβόλια COVID-19 για τους πολίτες τους, εις βάρος των αναπτυσσόμενων χωρών με λιγότερους πόρους.
Αντίθετα, μόνο το 14% των παγκόσμιων εμβολίων COVID-19 έχουν αγοραστεί από την COVAX , μια παγκόσμια πρωτοβουλία για την παροχή δίκαιης και δίκαιης πρόσβασης σε δοκιμές, θεραπείες και εμβόλια COVID-19.
Η COVAX αξιοποιεί τη συλλογική αγοραστική δύναμη για να αγοράσει εμβόλια και να τα διανείμει σε αναπτυσσόμενες χώρες που δεν μπορούν να ανταγωνιστούν με πλούσιες χώρες για την εξασφάλιση ιδιωτικών συμβάσεων .
Οι χώρες ανταγωνίζονται για την προμήθεια εμβολίων
Ο άμεσος ανταγωνισμός των χωρών μεταξύ τους για την προμήθεια των εμβολίων, δεν οδηγεί στην έξοδο από αυτήν την πανδημία. Ο τερματισμός της πανδημίας δεν θα πάρει τίποτα λιγότερο από μια συλλογική παγκόσμια προσπάθεια, επειδή ο ιός δεν αναγνωρίζει σύνορα.
Τα εμβόλια πρέπει να διανέμονται βάσει των αρχών της δικαιοσύνης, με τους πρώτους υπαλλήλους υγείας να λαμβάνουν πρώτα τις δόσεις τους, ακολουθούμενους από αυτούς που είναι πιο ευάλωτοι από την ηλικία ή την υγεία.
Στην πράξη, όμως η πραγματικότητα είναι διαφορετική: οι πλούσιοι και ισχυροί χρησιμοποιούν την επιρροή τους για να εξασφαλίσουν πρόσβαση, ενώ οι οικογένειες χαμηλού εισοδήματος χάνουν σταθερά την εμπιστοσύνη στα συστήματα και τις κυβερνήσεις που υποτίθεται ότι τα προστατεύουν.
Χορήγηση εμβολίων COVID-19 και διαφθορά
Η διαφθορά ενέχει τεράστιους κινδύνους για τη χορήγηση εμβολίων, καθώς η έλλειψη διαφάνειας όσον αφορά την ανάπτυξη, προμήθεια, κατανομή και διανομή εμβολίων COVID-19 απειλεί μια δίκαιη και δίκαιη παγκόσμια ανταπόκριση.
Δεδομένης της μεγάλης ζήτησής τους, τα εμβόλια COVID-19 έχουν εξαιρετικά υψηλή αξία στο δρόμο, γεγονός που τα καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτα στη διαφθορά.
Οι κίνδυνοι διαφθοράς ποικίλλουν από την έλλειψη διαφάνειας ως προς τις τιμές που πληρώνονται για τα εμβόλια COVID-19 από τις κυβερνήσεις και την εμπιστευτικότητα αυτών των συμβάσεων με τις φαρμακευτικές εταιρείες έως τα ευρύτερα θέματα πρόσβασης που επηρεάζουν ποιος εμβολιάζεται και πότε.
Συμβόλαια διαφθοράς
Η διαφθορά κατά τη διάρκεια του COVID-19 έχει ήδη αναφερθεί σε πολλές χώρες, πολλές από τις οποίες δεν έχουν ούτε δίκαια ούτε διαφανή σχέδια διανομής εμβολίων.
Καθώς οι χώρες αναπτύσσουν συμβάσεις με φαρμακευτικές εταιρείες για την προμήθεια εμβολίων, η διαφθορά στις δημόσιες συμβάσεις παραμένει υψηλή.
Η έρευνα δείχνει ότι οι κυβερνήσεις ξοδεύουν περίπου το 30 τοις εκατό των προϋπολογισμών τους για τις δημόσιες συμβάσεις, αλλά στον τομέα της υγείας, περίπου το 7% χάνεται από τη διαφθορά και την αναποτελεσματικότητα .
Οι συμβάσεις και οι συμφωνίες τιμολόγησης μεταξύ κυβερνήσεων και φαρμακευτικών εταιρειών συχνά παραμένουν εμπιστευτικές, παρά το γεγονός ότι πληρώνονται από δημόσια κεφάλαια από χρήματα φορολογουμένων.
Ρήτρες εμπιστευτικότητας
Οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα να γνωρίζουν πληροφορίες σχετικά με τα εμβόλια που λαμβάνουν, συμπεριλαμβανομένου του ποιος ευθύνεται εάν κάτι πάει στραβά.
Ενώ οι συμφωνίες αποζημίωσης προστατεύουν τις εταιρείες εμβολίων από αγωγές σε ορισμένες χώρες, δεδομένου ότι αυτές οι συμφωνίες είναι συχνά εμπιστευτικές, είναι δύσκολο να γνωρίζουμε ποιος, τι, πού και πότε εναπόκειται η ευθύνη για πιθανή πτώση.
Ενώ τα αιτήματα για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις συμβάσεις COVID-19 έχουν υποβληθεί από πολίτες και ομάδες της κοινωνίας των πολιτών σε ορισμένες χώρες, πολλά από αυτά έχουν απορριφθεί.
Η πρόσβαση σε πληροφορίες μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της διαφθοράς
Η πρόσβαση στις πληροφορίες είναι ανθρώπινο δικαίωμα, ιδίως όταν αφορά την υγεία μας. Χωρίς σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τη φύση και το κόστος των συμβάσεων εμβολίων COVID-19, η λογοδοσία είναι αδύνατη.
Η πρόσβαση σε πληροφορίες μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη της διαφθοράς, συμπεριλαμβανομένης της κατάχρησης δημόσιων πόρων, των συγκρούσεων συμφερόντων, κ.λπ. Βοηθά επίσης στη διαχείριση των προσδοκιών, στη δημιουργία εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση και στην αποκάλυψη παραπληροφόρησης.
Ενώ η εμπιστευτικότητα είναι απαραίτητη για την προστασία των ιδιοκτησιακών πληροφοριών των τύπων εμβολίων και άλλων θεμάτων ευρεσιτεχνίας, οι ρήτρες εμπιστευτικότητας δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται σε σχέση με το κόστος, το οποίο καταβάλλεται με δημόσιους πόρους, ούτε όσον αφορά την ποσότητα των εμβολίων που αγοράστηκαν, τους συμβατικούς όρους, ούτε το χρονοδιάγραμμα η διανομή.
Άλλοι κίνδυνοι διαφθοράς και διαφάνειας
Η έλλειψη διαφάνειας κατά την έρευνα και την ανάπτυξη εμβολίων μπορεί να οδηγήσει τους πολίτες να χάσουν την εμπιστοσύνη τους στη διαδικασία διανομής, ενώ εκστρατείες παραπληροφόρησης που αγνοούν την επιστήμη και τα δεδομένα μπορούν επίσης να προκαλέσουν δυσπιστία στο κοινό.
Οι χώρες επίσης δεν διαθέτουν επαρκή δεδομένα για την κατανομή εμβολίων COVID-19 για να εξασφαλίσουν μια αποτελεσματική, στοχευμένη ανάπτυξη.
Υπάρχουν σημαντικά κενά στα δεδομένα σχετικά με το ποιος είναι επιλέξιμος για εμβόλιο, πού ζουν, ποιες συνθήκες υγείας μπορεί να έχουν που θα μπορούσαν να δώσουν προτεραιότητα στη θέση τους, κ.λπ.
Η διαφθορά κατά τη διανομή εμβολίων COVID-19 είναι ένας άλλος σημαντικός κίνδυνος. Απαιτείται αυστηρότερη διανομή για να διασφαλιστεί ότι τα εμβόλια δεν θα κλαπούν ή εκτρέπονται και για την προστασία από την είσοδο στην αγορά πλαστών ή ελαττωματικών εμβολίων, συμπεριλαμβανομένων πηγών όπως το οργανωμένο έγκλημα.
Δεδομένης της προσοδοφόρας αγοράς για θεραπείες και εμβόλια COVID-19, η δωροδοκία είναι μια τεράστια πρόκληση, ιδιαίτερα στα μέρη όπου οι άνθρωποι έχουν πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη.
Το μέλλον
Έχουμε πολύ δρόμο ακόμη για να επιτύχουμε εκτεταμένη κάλυψη εμβολίων COVID-19, με τις περισσότερες χώρες, ιδίως εκείνες στην Αφρική, την Ασία και τη Λατινική Αμερική, να μην έχουν πλήρη κάλυψη μέχρι το 2023 .
Δυστυχώς, όσο περισσότερο χρειάζεται για την πρόσβαση των ανθρώπων στα εμβόλια σε όλο τον κόσμο, τόσο περισσότερες ευκαιρίες υπάρχουν για να μεταλλαχθεί ή να αλλάξει ο ιός, ο οποίος θα έχει τεράστιες συνέπειες για την υγεία και την οικονομία παγκοσμίως.
Μπορούμε να σώσουμε εκατομμύρια ζωές και τρισεκατομμύρια δολάρια συνεργαζόμενοι για τη διανομή θεραπειών και εμβολίων COVID-19 με δίκαιο, δίκαιο και διαφανή τρόπο.
Τι μπορούν να κάνουν οι πολίτες
Η διαφθορά θα σταματήσει μόνο όταν οι άνθρωποι συνεργάζονται για να αλλάξουν το σύστημα. Η αναφορά της διαφθοράς και ο απολογισμός των κυβερνήσεων για τις ενέργειές τους είναι μερικοί από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για να επηρεάσουν την αλλαγή και να διεκδικήσουν τα δικαιώματα των πολιτών.
Οι πολίτες έχουν το δικαίωμα να γνωρίζουν πώς λαμβάνονται οι κυβερνητικές αποφάσεις και οι πόροι ξοδεύονται, ειδικά όταν πρόκειται για την υγεία μας.
Για να βοηθήσει τους ανθρώπους να κατανοήσουν τα δικαιώματά τους και να ζητήσουν κρίσιμες πληροφορίες σχετικά με τα εμβόλια COVID-19, η Transparency International δημιούργησε ένα πρότυπο αίτησης για Freedom of Information Act (FOIA).
- ‘FOIA template COVID 19 vaccine information EN’ [PDF]
- ‘Social media assets COVID 19 vaccine initiative Instagram’ [ZIP]
- ‘Social media assets COVID 19 vaccine initiative Twitter’ [ZIP]
Για βοήθεια σχετικά με την ολοκλήρωση του αιτήματος εμβολίου FOIA COVID-19 ή για την αναφορά διαφθοράς λόγω του COVID-19, επικοινωνήστε με ένα από τα Κέντρα Νομικών Συμβουλών (ALACs) για δωρεάν νομική συμβουλή ή σε ένα από τα εθνικά chapter της Transparency International
Πηγή άρθρου: https://www.transparency.org/en