Srpska radikalna stranka
"SRS" preusmjerava ovdje. Za ostala značenja, v. SRS (razvrstavanje).Srpska radikalna stranka (SRS) je nacionalistička politička stranka u Srbiji.
Osnovana je početkom 1991. godine ujedinjenjem nekoliko manjih nacionalističkih stranaka, te je na čelu s Vojislavom Šešeljom usvojila program stvaranja Velike Srbije. Njeni članovi su igrali važnu ulogu prilikom incidenta u Borovom selu, događaja koji je imao važnu ulogu u eskalaciji rata u Hrvatskoj, a kasnije tokom raspada Jugoslavije su se borili u srpskim paravojnim formacijama u ratu u Hrvatskoj, odnosno ratu u Bosni i Hercegovini.
Od 1992. do 1993. te od 1998. do 2000. SRS je u Srbiji bila na vlasti zajedno sa Socijalističkom partijom Srbije. Od oktobra 2000. SRS se nalazi u opoziciji, mada je neko vrijeme bila najjača politička stranka u Srbiji. Na izborima 2016. osvaja 8,10% i 22 poslanička mandata.
Program[uredi - уреди | uredi izvor]
SRS se kao nacionalistička stranka zalaže za stvaranje srpske države koja bi sadržavala teritorije šire od današnje Srbije, odnosno velikosrpski projekt koji bi uključivao teritorije današnje Crne Gore, Makedonije, Bosne i Hercegovine i dijelova Hrvatske istočno od tzv. Šešeljeve linije. Međutim, za razliku od 1990-ih, SRS danas inzistira na tome da se ti ciljevi mogu postići isključivo političkim, odnosno mirnim putem. U dijelu srpske javnosti i javnosti susjednih država SRS se smatra ekstremističkom strankom čiji bi eventualni dolazak na vlast povećao mogućnost novih oružanih sukoba na prostoru bivše Jugoslavije. Zbog toga je SRS, iako najveća politička stranka u Srbiji, u opoziciji, odnosno sve druge vodeće političke stranke nastoje ne koalirati s njom na nacionalnoj razini.
S druge strane, SRS od odlaska u opoziciju kao glavni element svog programa sve manje ističe zahtjeve za promjenom srpskih granica, a sve više socijalna pitanja, odnosno populističku kritiku vladajućih stranaka tzv. demokratskog bloka koje optužuje za korupciju i nesposobnost.
Formiranje[uredi - уреди | uredi izvor]
Stranka je nastala iz inicijativnog odbora za osnivanje Srpskog slobodarskog pokreta, formiranog od grupe srpskih nacionalista i antikomunista 6.1. 1990. Osnivački kongres pokreta je održan 23.1. 1990. Toj organizaciji se 14.3. 1990. pridružila grupa disidenata iz stranke Srpska narodna obnova, pa je osnovana nova stranka po imenu Srpski pokret obnove (SPO) na čelu s Vukom Draškovićem.
Neslaganje između Draškovića i Vojislava Šešelja je dovelo do toga da se potonji odvoji iz SPO i osnuje vlastitu stranku Srpski četnički pokret. Ona se u Kragujevcu 23.2. 1991. ujedinila s jednom frakcijom Narodne radikalne stranke koje je predvodio Tomislav Nikolić, te je osnovana nova stranka pod imenom Srpska radikalna stranka.
Organizacija[uredi - уреди | uredi izvor]
Najznačajniji organ Srpske radikalne stranke je Otadžbinski Kongres, koji se održava redovno svake četiri godine. Delegati Kongresa biraju predsednika, zamenika predsednika, kao i ostale članove Centralne otadžbinske uprave. Kongres odlučuje o Programu i Statutu Srpske radikalne stranke i definiše delovanje Srpske radikalne stranke u narednom periodu.
Centralna otadžbinska uprava, koju sačinjava 101 član izabran od strane Kongresa, donosi najvažnije odluke u oblasti organizacije i funkcionisanja Stranke.
Predsednik Centralne otadžbinske uprave je Dr Vojislav Šešelj, zamenik predsednika je Nemanja Sarovic, a potpredsednici su Zoran Krasić i Milorad Mircic.
Generalni sekretarijat na svom čelu ima Generalnog sekretara, izabranog od strane Centralne otadžbinske uprave, koji imenuje dva zamenika i osam članova Generalnog sekretarijata. Generalni sekretar Srpske radikalne stranke je Natasa Jovanovic.
Izvršni odbor Srpske radikalne stranke je organ teritorijalne organizacije Stranke. Predsednik Izvršnog odbora Srpske radikalne stranke je Vjerica Radeta.
Podružnice u drugim državama[uredi - уреди | uredi izvor]
- Srpska radikalna stranka u Crnoj Gori;
- Radikalna partija Srba Makedonije u Makedoniji;
- Srpska radikalna stranka Republike Srpske u Bosni i Hercegovini (Republika Srpska);
- Srpska radikalna stranka Republike Srpske Krajine, koja je nakon Erdutskog sporazuma i dolaska Istočne Slavonije pod hrvatsku vlast promijenila ime u Partija podunavskih Srba.
