2005

Milenijum:	3. milenijum
Vjekovi:	20. vijek – 21. vijek – 22. vijek
Decenija:	1970-e 1980-e 1990-e – 2000-e – 2010-e 2020-e 2030-e
Godine:	2002 2003 2004 – 2005 – 2006 2007 2008

[[Euharistijska godina]Rodieo se Stefan akka solty

Događaji[uredi - уреди | uredi izvor]

Januar/Siječanj[uredi - уреди | uredi izvor]

1. 1. - U Srbiji počela naplata PDV-a (poreza na dodatu vrednost).
4. 1. - Hrvatski ministar vanjskih poslova Miomir Žužul podnio ostavku (navodno upleten u afere kao "Imostroj" i "Verona").
5. 1. - Otkrivena Eris, najmasivnija poznata patuljasta planeta.
6. 1. - Kina oficijelno prešla cifru od 1 300.000.000 stanovnika.
9. 1. - Mahmoud Abbas izabran za novog predsednika Palestinske samouprave (od maja).
10. 1. - Beograd izabran za domaćina Univerzijade 2009.
12. 1. - U BiH usvojen zakon o PDV-u, jedinstvena stopa 17% (pokrenut 1. 1.2006.).
14. 1. - Svemirska sonda Huygens spustila se na površinu Titana, najvećeg mjeseca planeta Saturna.
14. 1. - Gen. Dragan Paskaš novi načelnik Generalštaba Vojske SCG.
16. 1. - Stjepan Mesić po drugi put izabran za hrvatskog predsjednika (pobjedio Jadranku Kosor iz HDZ).
16. 1. - Vlasti RS izručile Haškom tribunalu Savu Todovića, prvo takvo izručenje posle 9 godina, još šestorica u naredna tri meseca.
20. 1. - Trojica maloletnika bacila maloletnog M.L. sa Brankovog mosta u Savu.
21. 1. - Američki sastav REM na beogradskom Sajmu pred 10.000 ljudi.
23. 1. - Viktor Juščenko postaje predsjednik Ukrajine (do 2010) - dovršetak Narančaste revolucije.
24. 1. - Prva od tri TV emisije "Insajder" sa Bebom Popovićem o atentatu na Zorana Đinđića.
25. 1. - Preko 300 mrtvih u stampedu u indijskom svetilištu Mandhradevi.
27. 1. - Zatvorenici koji su preživeli Holokaust, bivši pripadnici Crvene armije i lideri više od 40 zemalja sveta, okupili se na 60-godišnjici oslobođenja koncentracionog logora u Aušvicu (bez delegacije iz SCG).
28. 1. - Gen. Vladimir Lazarević u razgovoru sa premijerom Koštunicom odlučio da se preda Hagu.
30. 1. - Prvi parlamentarni izbori u Iraku od 1958: u napadima ubijeno 44 osobe, nizak odziv među sunitima.

Februar/Veljača[uredi - уреди | uredi izvor]

1. 2. - Stupio je na snagu Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju što ga je Hrvatska potpisala s Europskom unijom.
1. 2. - Nepalski kralj Gyanendra otpustio premijera i uzeo ličnu vlast.
2. 2. - Iz Grčke u Srbiju izručen Dejan Milenković Bagzi.
3. 2. - Gruzijski premijer Zurab Žvanija umro od trovanja ugljen-monoksidom.
6. 2. - Hrvatska rukometna reprezentacija osvojila je srebrnu medalju na Svjetskom rukometnom prvenstvu u Tunisu izgubivši od Španjolske rezultatom 34:40. SCG 5.
10. 2. - Severna Koreja objavila da poseduje nuklearno oružje.
11. 2. - Računarska igra World Of Warcraft puštena u prodaju u Evropi.
14. 2. - U atentatu ubijen libanonski biznismen i bivši premijer Rafik Hariri, u eksploziji poginulo još 16 osoba.
14. 2. - Osnovan YouTube - prvi video postavljen 23. aprila.
16. 2. - Stupio na snagu Protokol iz Kjota, SAD ne učestvuju.
22. 2. - U Srbiji akcija "Jedan poziv menja sve" - nagrada 500 dinara za prijavu neizdavanja fiskalnog računa.
24. 2. - Penzionisani gen. Milan Gvero se predao Haškom tribunalu.
27. 2. - 77. dodjela Oscara: najbolji film je Million Dollar Baby, ukupno četiri nagrade od sedam nominacija, The Aviator pet od 11.

Mart/Ožujak[uredi - уреди | uredi izvor]

4. 3. - U Iraku oslobođena kidnapovana italijanska novinarka Giuliana Sgrena, nakon čega je ranjena kada su američki vojnici pucali na njen automobil; poginuo italijanski obaveštajni oficir Nicola Calipari.
7. 3. - Gen. Momčilo Perišić stigao u Hag (dobrovoljna predaja).
8. 3. - Premijer Kosova Ramuš Haradinaj dao ostavku i sutradan se predao Hagu.
8. 3. - Ubijen bivši čečenski predsednik Aslan Mashadov.
12. 3. - Karolos Papuljas izabran za predsjednika Grčke.
13. 3. - Rukometna utakmica Zagreb - Partizan: pretučeni novinari iz Srbije i sutkinja Vrhovnog suda Srbije.
15. 3. - Eksplozija u Prištini, pokušaj ubistva predsednika Rugove.
16. 3. - Evropska unija ocijenila da Hrvatska ne surađuje dovoljno sa Haaškim sudom, zbog čega je odgođen početak pregovora za članstvo.
18. 3. - Na poziv ministra spoljnih poslova Slovenije Dimitrija Rupela, prvi put posle njenog osamostaljenja u toj zemlji boravio predsednik Srbije Boris Tadić.
22. 3. - Milan Obradović (bivši šef beogradske policije) i Milorad Bracanović (bivši zamenik načelnika DB) privedeni zbog sumnje da su iznuđivali iskaz od članova tzv "Makine grupe", osumnjičene za ubistvo gen. Boška Buhe - u pritvoru će provesti dva meseca.
23. 3. - Eksplozija BP-jeve rafinerije u Texas City-ju, 15 poginulih.
24. 3. - Kirgistanski predsednik Askar Akajev beži iz zemlje - vrhunac tzv. Tulipanske revolucije.
25. 3. - Milan Zarubica u beogradskom Specijalnom sudu osuđen na 12 godina zatvora zbog proizvodnje sintetičke droge (amfetamin, od sredine 2002. do februara 2003.).
28. 3. - Jak zemljotres pored Sumatre (ostrvo Nias), oko 1300 mrtvih.

April/Travanj[uredi - уреди | uredi izvor]

Pogreb Ivana Pavla II.

2. 4. - U 21:37 časova po centralnoevropskom vremenu, umro je 264. papa Rimokatoličke crkve Jovan Pavle II.
4. 4. - General MUP Srbije Sreten Lukić se (zvanično) dobrovoljno predao Haškom tribunalu, pred kojim je optužen za ratne zločine počinjene tokom sukoba na Kosovu 1999. godine.
6. 4. - Albert II je novi knez Monaka.
6. 4. - Izgorela zgrada stare pivare u Pančevu iz 1722.
7. 4. - U Beogradu potpisan sporazum o izmeni Ustavne povelje Srbije i Crne Gore. Sporazum, kojim su na neodređeni period odloženi izbori za savezni parlament, potpisali visoki predstavnik EU Havijer Solana, predsednik SCG Svetozar Marović, predsednik Srbije Boris Tadić, predsednik Crne Gore Filip Vujanović i republički premijeri Vojislav Koštunica i Milo Đukanović.
7. 4. - Poznati britanski proizvođač automobila MG Rover odlazi u stečaj nakon propalih planova da se udruži s kineskim proizvođačem Shanghai Automotive Industry Corporation.
9. 4. - Venčanje Charlesa, princa od Walesa i Camille.
12. 4. - Evropska komisija dala je pozitivnu ocenu za Studiju izvodljivosti pregovora o sklapanju Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju Srbije i Crne Gore Evropskoj uniji.
13. 4. - Evropski parlament odobrio je ulazak Bugarske i Rumunije u Evropsku uniju 1. januara 2007. godine.

Benedikt XVI (2005-2013)

15. 4. - Autobus sleteo sa Žabaljskog mosta u Tisu, poginulo 11 putnika.
15. 4. - Kinez Čengču napravio softver za potpunom podrškom za sve srpske jezičke varijante. Softver je Medijaviki, a podržava ćirilicu, latinicu, ekavski i ijekavski.
16. 4. - Incidenti u Manjači i Bileći prilikom polaganja vojne zakletve (prvi put od regruta RS traženo da se zakunu na vernost državi BiH umesto entitetu bosanskih Srba).
19. 4. - Joseph Ratzinger izabran za novog papu pod imenom Benedikt XVI.
20. 4. - Ekvadorski kongres smenio predsednika Gutiérreza nakon masovnih protesta.
22. 4. - General Nebojša Pavković odlučio da se dobrovoljno preda Haškom tribunalu (doputovao 25. 4.).
22. 4. - Banatsko selo Jaša Tomić je pod vodom posle izlivanja Tamiša iz korita. Stanovništvo je evakuisano; i selo Međa i druga okolna sela su ugrožena, a u opštini Žitište uvedene su vanredne mere odbrane.
23. 4. - Na YouTube postavljen prvi video - Me at the zoo.
25. 4. - Železnička nesreća u Amagasakiju, Japan, 104 poginulih.
26. 4. - Posle 29 godina okončana Sirijska okupacija Libana.
27. 4. - U francuskom gradu Toulouseu održan je prvi let Airbusa A380, trenutačno najvećeg putničkog zrakoplova na svijetu.
travanj - Branimir Glavaš napustio HDZ (razlaz sa Ivom Sanaderom).

Maj/Svibanj[uredi - уреди | uredi izvor]

4. 5. - Preko 60 mrtvih u samoubilačkom napadu na regrutni policijski centar u Irbilu, severni Irak.
5. 5. - Treća izborna pobeda Tonija Blaira, mada je izgubio 47 mandata.
9. 5. - Delegacija ratnih veterana SAD uručila kćerki Draže Mihailovića orden za zasluge kojim je posthumno odlikovan 1948.
10. 5. - Početak pobune protiv vlade Islama Karimova u Uzbekistanu.
10. i 12. 5. - Arsen Dedić i Gabi Novak nastupaju u Beogradu.
13. 5. - Andižanski masakr: ubijeno možda nekoliko stotina demonstranata u Uzbekistanu.
13. 5. - U Beču potpisan ugovor o prodaji BK Grupe (Bogoljub Karić) konzorcijumu privatnih investitora (Mobilcom Austria Group).
14. 5. - Skup četnika na Ravnoj Gori prvi put pod pokroviteljstvom srpske vlade.
15. 5. - Lokalni i županijski izbori u Hrvatskoj, opadanje HDZ.
17. 5. - Na beogradskom Pravnom fakultetu u organizaciji "Nomokanona" održana tribina "Istina o Srebrenici" na kojoj se tvrdi da tamo nije bilo zločina.
19. 5. - U kina je stigao film Star Wars Episode III: Revenge of the Sith, posljednji dio najpoznatijeg znanstveno-fantastičnog filmskog serijala Ratovi zvijezda.
19. 5. - Pokret Snaga Srbije (Bogoljub Karić) dobio poslanika u parlamentu, prelaskom jednog bivšeg radikala.
21. 5. - Slavni italijanski operski pevač tenor Luciano Pavarotti održao je koncert u beogradskoj Hali „Pionir“.
19 - 21. 5. - Eurosong 2005 u Kijevu: pobedila predstavnica Grčke Helena Paparizou sa pesmom "My number one", No Name iz Srbije i Crne Gore 7. ("Zauvijek moja"), Boris Novković iz Hrvatske 11. ("Vukovi umiru sami"), Feminnem iz BiH 14. ("Call me").
21. 5. - XIV godišnja skupština EBRD-a u beogradskom Sava centru.
25. 5. - Nogometaši kluba Liverpool FC osvojili su Ligu prvaka pobijedivši AC Milan rezultatom 3:1 nakon izvođenja jedanaesteraca u finalu odigranom u Istanbulu.
26. 5. - Prvi Sajam erotike u Beogradu.
29. 5. - U Francuskoj na referendumu odbačen predlog novog Evropskog ustava.

Jun/Lipanj[uredi - уреди | uredi izvor]

1. 6. - U Haškom tribunalu prikazani delovi tročasovnog filma na kome se vidi ubistvo šestorice Muslimana/Bošnjaka od strane vojne jedinice "Škorpioni". Javnost u Srbiji uzburkana (četvorica pripadnika jedinice uhapšeni 3. 6.).
1. 6. - U Sarajevu otvoren Most malezijsko-bosanskohercegovačkog prijateljstva.
1. 6. - Holanđani na referendumu odbacili predlog Ustava EU - kriza.
4. 6. - Ministar odbrane SCG Prvoslav Davinić u prisustvu predsednika Državnog saveta Marovića u Parizu potpisao ugovor o najmu satelita za snimanje sa izraelskom firmom ImageSet (početak afere "Satelit").
5. 6. - Švajcarski referendumi podržali priključenje zoni Šengena i registrovano partnerstvo istopolnih parova.
6. 6. - Predsednik Bolivije Carlos Mesa dao ostavku nakon masovnih demonstracija.
13. 6. - Popularni američki pevač Majkl Džekson u Kaliforniji proglašen nedužnim po svim optužbama.
13. 6. - Nemačka elektro-pop grupa “Kraftverk” održala koncert na stadionu Tašmajdan u Beogradu, u okviru velike svetske turneje.
14. 6. - Jamajčanin Asafa Pauel postavlja novi svetski rekord od 9,77 sekundi u disciplini 100m sprint. Prethodni rekord, koji je postavio Tim Montgomeri, oboren je za samo jednu stotinku.
17. 6. - Vojislav Koštunica u Briselu predao Havijeru Solani spisak svih Crnogoraca koji žive u Srbiji.
18. 6. - Na vrhu Rumije u Crnoj Gori postavljena metalna pravoslavna crkva.
18. 6. - Održan prvi međunarodni Festival pjesme i sevdaha "Rade Jovanović" u Goraždu.
19. 6. - Briselski samit Evropske unije na kojem je trebao biti dogovoren budžet EU za 2007–2013 završen potpunim kolapsom, zbog nepomirljivih stavova oko Zajedničke poljoprivredne politike. Unija u dubokoj političkoj krizi.
24. 6. - Vladici Jovanu Vraniškovskom, egzarhu SPC u Makedoniji, potvrđena presuda na 18 meseci zatvora zbog "širenja rasne i verske mržnje" (na odsluženju 26. 7.).
25. 6. - Zbog "bakteriološke neispravnosti" u Crnoj Gori povučene iz prodaje flaširane vode iz Srbije.
25. 6. - Počelo raščišćavanje ruševina Avalskog tornja i njegova obnova.
27. 6. - FK Železnik Beograd se spaja sa Voždovcem.
28. 6. - Sastav Bijelo dugme održao koncert na Hipodromu u Beogradu pred 200.000 posetilaca. Mnogi nezadovoljni ozvučenjem.
29. 6. - Milorad Ulemek Legija i još petorica iz njegove jedinice dobili po 15 godina zbog ubistva na Ibarskoj magistrali 1999. Radomir Marković oslobođen, zbog čega SPO protestuje.
30. 6. - SAD ukidaju i poslednje sankcije Beogradu.
jun - Skupštini Srbije podneto nekoliko tekstova deklaracije o Srebrenici, ali nije se mogla postići saglasnost.
jun - jul - Neuspešna američka Operation Red Wings na istoku Afganistana.

Jul/Juli/Srpanj[uredi - уреди | uredi izvor]

2. 7. - Humanitarni koncerti Live 8 u organizaciji Boba Geldofa u zemljama G8.
3. 7. - Na parlamentarnim izborima u Albaniji pobijedila Demokratska stranka Albanije.
4. 7. - NASAina svemirska letjelica Deep Impact ispalila bakarni impaktor u komet Tempel 1 stvorivši krater za znanstvena proučavanja.
6. 7. - Predsednik Hrvatske Stjepan Mesić stigao u trodnevnu posetu SCG.
6. 7. - Domaćin Letnjih olimpijskih igara 2012. biće London, saopštio je predsednik Međunarodnog olimpijskog komiteta Žak Rog.
7. 7. - Napadi u Londonu: samoubice aktivirale tri bombe u metrou i jednu u autobusu, stradalo 52 Londonaca.
c. 7. 7. - Uragan Dennis izaziva 42 direktne smrti na Kubi i drugde na Karibima.
8. 7. - U Beogradu finalni turnir Svetske lige za odbojkaše.
11. 7. - Desetogodišnjici Srebrenice prisustvuje i predsednik Srbije Boris Tadić.
11. 7. - Filip Cepter smenjen s mesta predsednika Olimpijskog komiteta SCG.

13. 7. - Otvoren Most Milenijum u Podgorici.
17. 7. - Stari most i stari grad u Mostaru na listi UNESCO-a.
18. 7. - U BiH usvojeni nacrti zakona koji predviđaju jedinstvenu profesionalnu vojsku.
18. 7. - Za ubistvo Ivana Stambolića i pokušaja ubistva Vuka Draškovića u Budvi, osuđeni Milorad Ulemek i još trojica bivših Crvenih beretki (40 godina), Rade Marković 15 godina itd. (pravosnažno 2007).
18. 7. - Vuk Drašković potpisao sporazum o kopnenim linijama komunikacije preko SCG za trupe NATO i KFOR, vlada iznenađena.
20. 7. - Valter Zenga postao novi trener FK Crvena Zvezda.
21. 7. - Ponovni bombaški napad u Londonu. 4 bombe ciljane na 3 vlaka podzemne željeznice i jedan autobus nisu eksplodirale punom snagom te je ozlijeđena samo jedna osoba.
23. 7. - Višestruke eksplozije pogodile su turističko odredište Sharm el-Sheik u Egiptu ubivši više od 60 ljudi.
24. 7. - Lens Armstrong osvaja sedmi uzastopni Tur de Frans i potvrđuje svoje "penzionisanje" u biciklizmu.
26. 7. - Lansiran Space Shuttle Discovery. To je prvi let nekog Space Shuttlea u gotovo dvije i pol godine nakon nesreće Columbije.
27. 7. - Smenjen Jovan Prijić, specijalni tužilac za organizovani kriminal u Srbiji.
28. 7. - Privremena IRA i formalno naređuje kraj dejstava.
29. 7. - Miroslavljevo jevanđelje upisano u listu UNESCO-ve baštine "Memorija sveta".
30. 7. - Vaterpolo reprezentacija Srbije i Crne Gore postala je svetski šampion. Vaterpolisti SCG su u finalu Svetskog prvenstva u Montrealu pobedili reprezentaciju Mađarske rezultatom 8:7. Hrvatska 4.

Avgust/August/Kolovoz[uredi - уреди | uredi izvor]

1. 8. - Umro saudijski kralj Fahd, nasleđuje ga Abdullah.
2. 8. - Vojni udar srušio predsjednika Maaouiya Ould Sid Ahmed Tayu s vlasti Mauritanije.
2. 8. - Avion Er Fransa, Er Frans let 358 je sleteo sa piste u Torontu, Kanada. Svi putnici su preživeli nesreću a avion je totalno izgoreo.
3. 8. - Mahmud Ahmadinežad je novi predsednik Irana (do 2013).
9. 8. - Milan Lukić, optuženi za zločine u BiH, uhapšen u Buenos Airesu.
12. 8. - U atentatu u Colombu ubijen ministar vanjskih poslova Šri Lanke Lakshman Kadirgamar
14. 8. - Helios Airways let 522: kiparski avion pada kod Atine nakon što je dekompresija onesposobila posadu, gine 121.
14. 8. - Juniorske košarkašice SCG evropske prvakinje u Budimpešti.
15 - 22. 8. - Evakuacija izraelskih naseljenika iz Pojasa Gaze.
16. 8. - Kolumbijski avion sa 152 putnika srušio se u severozapadnom delu Venecuele. Prema podacima spasilačkih ekipa, nema preživelih.

Posledice Katrine

17. 8. - U Beogradu uhapšen Marokanac Abdelmadžid Bušar, osumnjičen za Al Kaidin napad u Madridu 2004.
17. 8. - U Budvi pod optužbom za organizovani kriminal uhapšen bivši ministar RS Momčilo Mandić i izručen u Bosnu.
17. 8. - Socijalista Sergej Stanišev je novi premijer Bugarske (do 2009).
19. 8. - Potpisan Memorandum o razumevanju u vezi vlasničke strukture C-marketa (potpisnici: Miroslav Mišković, Milan Beko, Danko Đunić i Slobodan Radulović, navodno pod pokroviteljstvom premijera Koštunice ^[1])
19. 8. - Darko Rundek lakše povređen u napadu u Beogradu, kasnije popio kafu sa predsednikom Tadićem.
28. 8. - Albanski teroristi ubili dvojicu srpskih mladića kraj kosovskog mesta Štrpce.
29. 8. - Uragan Katrina poharao južni dio SAD, ostavivši iza sebe pustoš i 1600 ljudskih žrtava.
31. 8. - U stampedu šiitskih vernika na mostu u Bagdadu 953 mrtvih.

Septembar/Rujan[uredi - уреди | uredi izvor]

1. 9. - Počela s radom MTV Adria.
1. 9. - Mlađan Dinkić objavio da je Savet ministara SCG odobrio odluku Ministarstva odbrane o ugovoru sa firmom "Mile Dragić" vrednom 296 miliona eura (Mile Dragić uhapšen 19. 9. zbog davanja i primanja mita, biće oslobođen svih optužbi 2013).
8. 9. - Predsednik Juščenko smenio vladu Julije Timošenko.
11. 9. - Pobedom nad Špancima, odbojkaška reprezentacija Srbije i Crne Gore osvojila bronzanu medalju na evropskom prvenstvu. Hrvatska 8.
12. 9. - Izraelske snage dovršile povlačenje i evakuaciju jevrejskih naseobina iz Pojasa Gaze.
14 - 16. 9. - Svetski samit 2005. u Ujedinjenim nacijama.
15. 9. - U Srbiji uhapšeni sudija Vrhovnog suda Ljubomir Vučković i zamenik specijalnog tužioca Milan Radovanović pod optužbom za primanje mita.
16. 9. - Počelo Evropsko Prvenstvo u košarci u Srbiji i Crnoj Gori.
18. 9. - Izbori za Bundestag u Nemačkoj, tesna pobeda opozicione CDU/CSU Angele Merkel.
19. 9. - Eksplozija pisma bombe u britanskom veleposlanstvu u Zagrebu.
20. 9. - Košarkaška reprezentacija SCG eliminisana iz daljeg takmičenja porazom od Francuske u Novom Sadu. Selektor Željko Obradović optužio igrače za poraz. Plasmani: Grčka 1, Hrvatska 7, SCG 9-12, BiH 13-16. mesta.
24. 9. - Uragan Rita pogodio je američku obalu Meksičkog zaljeva i po drugi put u mjesec dana poplavio New Orleans. Savezne države Alabama, Louisiana, Mississippi i Teksas su također bile zahvaćene olujom.
25. 9. - Izbori za Sejm u Poljskoj: ubedljiva pobeda opozicionog desnog centra (Pravo i pravda Jarosława Kaczyńskog).
26. 9. - Četvorica mrtvih u padu helikoptera u kanjonu reke Sušice kod Male Crne Gore, Žabljak.
29. 9. - U Kupu UEFA Crvena zvezda igrala nerešeno s portugalskom Bragom u Bragi 1:1 i time se plasirala u ligu Kup UEFA, a Partizan je na svom stadionu pretrpeo poraz od Makabija iz Petah Tikve (2:5) tako da je eleminisan iz ovog takmičenja.
29. 9. - Uhapšen Vladan Batić, ministar pravde u Đinđićevoj vladi; optužen za oslobađanje jednog člana kriminalne grupe (ubrzo pušten).
29. 9. - Radovan Stanković prebačen iz ICTY-ja u BH sud za ratne zločine, prvi takav transfer.
30. 9. - Počinje Kontroverza oko Jyllands-Postenovih karikatura Muhameda (u januaru i februaru krvavi protesti na Bliskom istoku).
septembar - Privatizovana Luka Beograd - kupac Worldfin iz Luksemburga (2010 podnesene krivične prijave zbog sumnje da je država oštećena za 21 milion eura).

Oktobar/Listopad[uredi - уреди | uredi izvor]

1. 10. - Na Baliju su bombaši-samoubice izvršile napad u kojem je ubijeno 22, a ranjeno 95 ljudi.
3. 10. - Carla Del Ponte donijela pozitivno mišljenje o suradnji Hrvatske s Haškim sudom čime je otklonjena posljednja prepreka za početak pregovora o ulasku Hrvatske u EU.
3. 10. - EU odobrila pregovore sa SCG - Ministri inostranih poslova Evropske unije odobrili su u Luksemburgu Evropskoj komisiji da počne sa SCG pregovore o Sporazumu o stabilizaciji i pridruživanju.
3. 10. - Početak pregovora o ulasku Turske u EU.
4. 10. - Uragan Stan pogodio Srednju Ameriku ubivši preko hiljadu ljudi.
7. 10. - Srpskohrvatska Wikipedija ima 1000 članaka.
8. 10. - Potres u Kašmiru 2005., procenjeno 100.000 mrtvih.
10. 10. - Počeli pregovori o Sporazumu o stabilizaciji i pridruživanju SCG Evropskoj uniji.
10. 10. - Pušten u saobraćaj obnovljeni Most slobode u Novom Sadu (razoren 1999).
12. 10. - Druga kineska svemirska letelica sa ljudskom posadom Šenžu 6 lansirana sa dva astronauta u petodnevnu orbitu oko zemlje.
12. 10. - Završena Željeznička pruga Qingzang koja povezuje Tibet s ostatkom Kine (saobraćaj od sledećeg jula).
12. 10. - Fudbalska reprezentacija Srbije i Crne Gore plasirala se na Svetsko prvenstvo u fudbalu 2006 pobedom nad reprezentacijom Bosne i Hercegovine u Beogradu sa 1:0.

Parametricizam: Naučni centar phæno u Wolfsburgu, arh. Zaha Hadid

15. 10. - Referendumom prihvaćen novi Ustav Iraka.
19. 10. - Počinje prvo suđenje Sadamu Huseinu.
21. 10. - Na ribnjaku kod Orahovice pronađeni labudovi zaraženi ptičjim gripom.
22. 10. - 117 mrtvih u padu aviona Boing 737 u Nigeriji.
23. 10. - Lech Kaczyński izabran za predsednika Poljske (do 2010).
27. 10. - Početak Nereda u Francuskoj 2005. nakon smrti dvojice mladih imigranata.
29. 10. - Tri eksplozije u New Delhiju, poginulo 62 ljudi.
31. 10. - Prekinuti pregovori MMF i Srbije (sporni monetarna politika i javna potrošnja).

Novembar/Studeni[uredi - уреди | uredi izvor]

5. 11. - U Beogradu od frakcije DS osnovana Liberalno-demokratska partija, na čelu stranke Čedomir Jovanović.
9. 11. - Grupa neonacista napala organizatore tribine o fašizmu na Filozofskom fakultetu u Novom Sadu. Tri dana kasnije uhapšeni pripadnici organizacije Nacionalni stroj.
9. 11. - Bombaški napadi u Ammanu, Jordan, 60 mrtvih.
10. 11. - Italijanska televizija RAI iznela optužbu kako su američke snage ubile stotine civila belim fosforom u Faludži tokom operacije Fantomski bes u novembru 2004.
11. 11. - Marti Ahtisari zvanično postao specijalni izaslanik EU za Kosmet i glavni pregovarač u razgovorima o konačnom statusu pokrajine.
11. 11. - Boing 777-200LR postavio novi svetski rekord u dužini komercijalnog leta, leteći 21.601 km od Hong Konga, preko Tihog okeana, Sjedinjenih država i Atlantika do Londona.
novembar - U Srbiji ponovo uvedena RTV pretplata, vezano sa strujom.

Angela Merkel

19. 11. - Japanska letelica Hayabusa pokupila mali uzorak sa asteroida 25143 Itokawa - na zemlju dopremljen juna 2010.
21. 11. - Savet ministara Evropske unije odobrio početak pregovora o sklapanju Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju sa Bosnom i Hercegovinom.
21. 11. - Glasovima zastupnika CDU/CSU i SPD-a u Bundestagu Angela Merkel je izabrana za prvu ženu-kancelara u njemačkoj historiji.
26. 11. - U Mostaru otkriven spomenik Bruce Lee-ju, oštećen već sledeće noći.
28. 11. - Izglasano nepovjerenje vladi kanadskog premijera Paula Martina.
30. 11. - Haški tribunal oslobodio svih optužbi pripadnike nekadašnje OVK Fatmira Ljimaja i Isaka Musliua (u Prištini slavlje), a Haradina Baljaja proglasio krivim po tri tačke optužnice i osudio na 13 godina zatvora.
30. 11. - U Francuskoj obavljena prva transplantacija ljudskog lica.

Decembar/Prosinac[uredi - уреди | uredi izvor]

4. 12. - Hrvatska teniska reprezenatacija osvojila Davis Cup. U dramatičnom finalu u Bratislavi, Hrvatska je pobijedila Slovačku sa 3:2 i po prvi puta u povijesti osvojila Davis Cup.
6. 12. - Iranski vojni transportni avion C-130 udario u soliter u Teheranu, poginule 94 osobe u avionu i 34 stanara zgrade, ukupno 128.
8. 12. - Na Kanarskim otocima uhapšen hrvatski general Ante Gotovina, optužen za ratne zločine. On je bio u bjekstvu od jula 2001. zbog optužbi Haškog tribunala za zločine protiv čovječnosti nad Srbima tokom vojne operacije "Oluja".
9. 12. - Patrijarh Pavle primljen na VMA zbog povrede kuka.
11. 12. - Požar u skladištu nafte sjeverno od Londona.
12. 12. - U Beogradu presuda za Masakr na Ovčari, ukupno 231 godina zatvora.

Evo Morales

17. 12. - Šefovi država ili vlada 25 zemalja EU-a odobrili su Makedoniji status kandidata za članstvo, ali datum za otvaranje pristupnih pregovora nisu odredili.
18. 12. - Počinje Čadski građanski rat (2005-2010), isprepletan sa sukobom u Sudanu (Rat u Darfuru).
20. 12. - Nova ministarstva Kosova: policija i pravosuđe.
21. 12. - Počelo suđenje "Škorpionima" za zločin kod Trnova jula 1995.
22. 12. - Evo Morales proglasio pobedu na predsedničkim izborima u Boliviji. Pobedom je postao najnoviji levičar na čelu jedne južnoameričke države.
24. 12. - Afrička država Čad je zvanično utvrdila postojanje ratnog stanja sa susednim Sudanom zbog podrške Sudana pobunjenicima u Čadu. Izričito se navodi, da se ne radi o objavi rata
26. 12. - U Sankt Peterburgu na desetine lica otrovano nepoznatim gasom u jednom supermarketu.
29. 12. - Vlada Republike Srbije jednoglasno donela odluku da Mobtelu oduzme licencu za obavljanje telekomunikacionih delatnosti.
31. 12. - Godini dodata prestupna sekunda (23:59:60).

Rođenja[uredi - уреди | uredi izvor]

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 2005.

8. 4. - Leah Isadora, norveška princeza
26. 6. - Alexia, holandska princeza
15. 10. - Kristian, danski princ
31. 10. - Leonor, španska princeza
3. 12. - Sverre Magnus, norveški princ

Smrti[uredi - уреди | uredi izvor]

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 2005.

Januar/Siječanj[uredi - уреди | uredi izvor]

2. 1. - Edo Murtić, hrvatski slikar (* 1921.)
6. 1. - Ali Šukrija, revolucionar i političar (* 1919)
13. 1. - Miodrag Popović Deba, srpski glumac (* 1928)
14. 1. - Divna Đoković, glumica, operska pevačica, pedagog (* 1915)
15. 1. - Viktorija de los Anheles, katalonska operska pevačica. (* 1924.)
17. 1. - Zhao Ziyang, bivši kineski rukovodilac (* 1919)
21. 1. - Vladeta Košutić, prevodilac, prof. Filološkog fakulteta u Bg. (* 1926)
23. 1. - Johnny Carson, TV voditelj (* 1925)
25. 1. - Philip Johnson, američki arhitekta (* 1906)
26. 1. - Alenka Rančić, srpska glumica (* 1935)
29. 1. - Efraim Kišon, izraelski pisac-satiričar, dramaturg i reditelj (*1924)
29. 1. - Žika Mitrović, filmski reditelj i scenarista (* 1921)

Februar/Veljača[uredi - уреди | uredi izvor]

2. 2. - Max Schmeling, njemački bokser (* 1905)
3. 2. - Zurab Žvanija, premijer Gruzije (* 1963)
4. 2. - Pavle Jakšić, gen-pukovnik, narodni heroj (* 1913)
5. 2. - Gnassingbé Eyadéma, predsednik Togoa (* 1935)
7. 2. - Zdravko Velimirović, filmski režiser i scenarista (* 1930)
8. 2. - Milo Vlahović, upravnik "Srpske kafane", tvorac "Ulice otvorenog srca"
9. 2. - Milovan Ilić Minimaks, srpski televizijski i radijski novinar (* 1938)
10. 2. - Arthur Miller, dramatičar (* 1915)
13. 2. - Lúcia de Jesus dos Santos, devojčica iz Fatime (* 1907)
14. 2. - Rafik Hariri, libanonski premijer (* 1944.)
16. 2. - Ranko Radović, srpski arhitekta i profesor (* 1935)
16. 2. - Narriman Sadek, bivša kraljica Egipta (* 1933)
20. 2. - Hunter S. Thompson, američki pisac i novinar (* 1937)
22. 2. - Mladen Delić, sportski komentator (* 1919)

Mart/Ožujak[uredi - уреди | uredi izvor]

2. 3. - Cadik Danon, vrhovni rabin Jugoslavije (* 1918)
6. 3. - Hans Bethe, fizičar nobelovac (* 1906)
8. 3. - Aslan Mashadov, predsednik Čečenije (* 1951)
10. 3. - Dave Allen, komičar (* 1936)
11. 3. - Momčilo Popović, novinar i urednik RTB (* 1937)
12. 3. - Milorad Vasović, srpski geograf (*1925)
13. 3. - Aleksandar Atanacković, fudbaler i reprezentativac (* 1920)
17. 3. - George F. Kennan, američki diplomata (* 1904)
18. 3. - Ognjen Lakićević, srpski književnik (* 1937)
19. 3. - John DeLorean, američki proizvođač automobila (DMC-12) (* 1925.)
21. 3. - Stojan Cerović, novinar i psiholog (* 1949.)
22. 3. - Kenso Tange, japanski arhitekta (* 1913.)
25. 3. - Dragoljub Gula Milosavljević, srpski glumac (* 1923)
26. 3. - James Callaghan, bivši britanski premijer (* 1912)
30. 3. - Miroslav Belović, pozorišni reditelj (* 1927.)
31. 3. - Mladen Nedeljković Mlađa, glumac (* 1936)

April/Travanj[uredi - уреди | uredi izvor]

1. 4. - Krstomir Milovanović, akademski slikar i pozorišni scenograf (* 1936)
2. 4. - Ivan Pavao II., rimski papa 1978-2005 (* 1920)
5. 4. - Saul Bellow, američki pisac i nobelovac za 1976. (*1915)
6. 4. - Rainier III., knez Monaka (* 1923.)
7. 4. - Aleksandar Despić, srpski hemičar i tehnolog, predsednik SANU 1994-1998. (* 1927)
9. 4. - Aleksandar Izrailovski, prvak Baleta Narodnog pozorišta u Beogradu (* 1953)
11. 4. - Miloš Sarić, vajar (* 1927)
13. 4. - Nikola Ljubičić, general armije JNA, savezni sekretar za odbranu, predsednik predsedništva SR Srbije, narodni heroj (* 1916.)
20. 4. - Dragoslav Marković Draža, bivši predsednik Predsedništva SR Srbije (* 1920)
20. 4. - Milan Kuprešanin, general-pukovnik JNA, narodni heroj (* 1911)
24. 4. - Ezer Weizman, bivši predsednik Izraela (* 1924)
25. 4. - Čedomir Mirković, srpski književnik i kritičar (* 1944)
26. 4. - Maria Schell, austrijska glumica (* 1926)
26. 4. - Danilo Purić, političar, diplomata, novinar, gl.od.ur. "Politike" (* 1923)
27. 4. - Aleksandar Đorđević, reditelj (* 1924)
27. 4. - Perica Vučinić, novinar Borbe, Vremena, osnivač Reportera (* 1959)

Maj/Svibanj[uredi - уреди | uredi izvor]

4. 5. - Ivan Hajtl, glumac (* 1918)
4. 5. - Branislav Brborić, srpski sociolingvista i akademik (* 1940)
6. 5. - Miodrag Popović Miša, vajar, profesor FLU u Beogradu (* 1925)
9. 5. - Darko Nišavić, rvač, rvački sudija, predsednik SO Zrenjanin (* 1952)
10. 5. - Vida Pavlović, "kraljica" romske pesme (* 1945)
13. 5. - Miroslav Šutej, slikar i grafičar (* 1936)
13. 5. - Milovan Kvrgić, gen. direktor Privredne banke Beograd (* 1941)
15. 5. - Dušan Marković, spiker, novinar i urednik RTS (* 1941)
17. 5. - Pjero Doracio, italijanski slikar (*1927)
25. 5. - Aleksandar Obrenović, književnik, dramaturg, reditelj, urednik Dramskog programa Radio Beograda (* 1928)
25. 5. - Zoran Mušič, slovenački slikar (* 1909)
27. 5. - Dragoslav Andrić, srpski pisac, prevodilac, leksikograf, dramaturg (*1923)

Jun/Lipanj[uredi - уреди | uredi izvor]

3. 6. - Radomir Belaćević, srpski reditelj i scenarista (* 1929)
4. 6. - Milja Vujanović, srpska glumica i astrolog (* 1945)
6. 6. - Anne Bancroft, američka glumica (* 1931.)
6. 6. - Dragomir Popnovakov, književnik (* 1938)
11. 6. - Gena Dimitrova, bugarska operska pevačica (* 1941)
20. 6. - Džek Kilbi, američki inženjer (* 1923)

Jul/Srpanj[uredi - уреди | uredi izvor]

13. 7. - Zdravko Vuković, bivši direktor RT Beograd (* 1924)
17. 7. - Ljiljana Kontić, srpska glumica (* 1931.)
17. 7. - Edward Heath, bivši britanski premijer (* 1916)
18. 7. - William Westmoreland, američki general (* 1914)
22. 7. - Dragoš Kalajić, srpski slikar i novinar (* 1943)
29. 7. - Mile Lojpur, srpski roker i gitarista (* 1930)
30. 7. - John Garang, predsednik Južnog Sudana (* 1945)
31. 7. - Eugen Gvozdanović, dirigent i kompozitor (* 1933)
31. 7. - Wim Duisenberg, prvi predsednik ECB (* 1935)

Avgust/Kolovoz[uredi - уреди | uredi izvor]

1. 8. - Fahd bin Abdul Aziz al-Saud, saudijski kralj (* 1923.)
6. 8. - Robin Cook, britanski političar (* 1946)
7. 8. - Peter Jennings, TV novinar i voditelj (* 1938)
8. 8. - Barbara Bel Geddes, glumica (* 1922)
16. 8. - Miša Pavić, fudbaler (* 1921.)
16. 8. - Dragan Kovačević, kompozitor i dirigent (* 1941)
21. 8. - Branislav Ciga Milenković, glumac (* 1931)
21. 8. - Robert Moog, pionir elektronske muzike (* 1934)
29. 8. - Miloš Macura, statističar, akademik (* 1916)
31. 8. - Sonja Hlebš, glumica (* 1927)

Septembar/Rujan[uredi - уреди | uredi izvor]

2. 9. - Ratomir Vico, političar i diplomata, raniji direktor RTV Beograd (* 1941)
15. 9. - Aleksandar Ravlić, bosanskohercegovački novinar i fotograf (* 1929)
19. 9. - Branko Mihaljević, skladatelj, književnik (* 1931)
20. 9. - Simon Wiesenthal, lovac na naciste (* 1908)
30. 9. - Mirko Sabolović, hrvatski romanopisac, književnik i scenarist (* 1935.)

Oktobar/Listopad[uredi - уреди | uredi izvor]

7. 10. - Jovan Soldatović, akademski vajar (* 1920)
10. 10. - Novica Blažić, srpski matematičar (*1959)
10. 10. - Milton Obote, bivši predsednik Ugande (* 1925)
12. 10. - Miodrag Vukić, direktor "Morava filma" i "Beograd filma"
17. 10. - Pavle V. Anagnosti, novinar "Borbe" (* 1944)
18. 10. - Svetislav Stojanović (Saša, Punkerton), novinar, dopisnik "Džuboksa"
20. 10. - Branko Andrić - Andrla, književnik, slikar, muzičar, filmadžija (* 1942)
20. 10. - Rudolf Gaberc, akademski slikar, bivši dekan FLU u Beogradu (* 1923)
23. 10. - Svetozar Petrović, teoretičar književnosti, profesor, akademik (* 1931)
24. 10. - Rosa Parks, borac za građanska prava američkih crnaca (* 1913)
28. 10. - Ljuba Tadić, jedan od najvećih srpskih glumaca (* 1929)
28. 10. - Bogosav Živković, samouki vajar (* 1920)