1934
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
1934 | ||
Eeuwen: | 19e eeuw · 20e eeuw · 21e eeuw | |
Decennia: | 1920-1929 · 1930-1939 · 1940-1949 | |
Jaren: | << · < · 1933 · 1934 · 1935 · > · >> | |
Maanden: |
jan ·
feb ·
mrt ·
apr ·
mei ·
jun | |
Jaartelling in verschillende culturen | ||
Ab urbe condita: | 2687 MMDCLXXXVII | |
Armeense jaartelling: | 1383 ԹՎ ՌՅՁԳ | |
Chinese jaartelling: | 4630 – 4631 | |
Christelijke jaartelling: | 1934 MCMXXXIV | |
Ethiopische jaartelling: | 1926 – 1927 | |
Hebreeuwse jaartelling: | 5694 – 5695 | |
Hindoekalenders: | ||
- Vikram Samvat | 1989 – 1990 | |
- Shaka Samvat | 1856 – 1857 | |
- Kali yuga | 5035 – 5036 | |
Iraanse jaartelling: | 1312 – 1313 | |
Islamitische jaartelling: | 1353 – 1354 | |
Maçonnieke jaartelling: | 5933 – 5934 | |
1934 naar onderwerp | ||
Lijst van landen | ||
Wetenschap | ||
Auto's | ||
Film | ||
Sport (categorie) | ||
Gregoriaanse kalender van 1934 |
1934 is een jaartal volgens de christelijke jaartelling.
Gebeurtenissen[bewerken]
- januari
- 4 - In het City Theater van Den Haag gaat de eerste Nederlandse geluidsfilm in première. Het is een speelfilm over het leven van Willem van Oranje ter gelegenheid van zijn 400e geboortedag.
- 8 - De Chaco-oorlog tussen Bolivia en Paraguay laait weer op na een periode van wapenstilstand.
- 14 - De Europese radiozenders gaan over op nieuwe, internationaal vastgelegde golflengtes.
- 15 - Bij een zware aardbeving in Nepal en Bihar komen ruim 10.000 mensen om het leven. Grote delen van de steden Kathmandu, Bhaktapur en Patan worden verwoest.
- 18 - De Italiaanse Kamer van Afgevaardigden neemt eenstemmig de wet op de corporaties aan, waardoor het land een corporatieve staat wordt.
- 20 januari - Mantsjoekwo wordt een keizerrijk, met de voormalige Chinese keizer Pu Yi als keizer.
- 26 januari tot 10 februari - De Communistische Partij van de Sovjet-Unie houdt haar 17e congres, het "congres der overwinnaars". De persoonsverheerlijking rond Stalin neemt grote vormen aan. De leider wordt uitbundig geprezen door zijn voormalige tegenstanders Boecharin ("rechtse oppositie") en Kamenev ("linkse oppositie"). Formulering van het beleid dat de kunsten "een waarheidsgetrouw en historisch concreet beeld moeten scheppen van de werkelijkheid in de revolutionaire ontwikkeling". Dit beginsel gaat de (kunst)geschiedenis in als socialistisch realisme.
- 31 - In Duitsland wordt de Rijkseenheidswet afgekondigd. Hierbij wordt het bestuur gecentraliseerd: De landsregeringen zijn strikt ondergeschikt aan de rijksregering en verliezen hun laatste restje soevereiniteit.
- februari
- 12 tot 16 - In Oostenrijk komen de socialisten in opstand tegen het verbod van hun partij en de instelling van de eenpartijstaat door Engelbert Dollfuß. Deze Oostenrijkse Burgeroorlog kost enkele honderden doden en wordt door de regering met hulp van de Heimwehr gewonnen.
- 17 - Albert I koning der Belgen verongelukt en wordt opgevolgd door Leopold III.
- maart
- 5 - Tatra presenteert de T77, de eerste aërodynamische auto die in serie zal worden gebouwd.
- maart - Hitler geeft Ferdinand Porsche opdracht een kleine goedkope auto voor de massa te ontwerpen, die in een staatsfabriek zal worden gebouwd.
- april
- 11 - In de nacht wordt het paneel De rechtvaardige rechters gestolen uit de kathedraal van Gent.
- 30 - In Amsterdam wordt begonnen met de aanleg van het Bosplan, een werkverschaffingsproject van de Dienst Uitvoering Werken.
- mei
- 1 - Oostenrijk krijgt een nieuwe grondwet, waarin het tot een bondsstaat wordt omgevormd. De burgerlijke vrijheden worden verder ingeperkt.
- 1 - De Verenigde Staten en de Filipijnen komen tot overeenstemming over een voorstel om de Filipijnen op termijn (8-10 jaar) onafhankelijk te maken.
- 2 - De Verenigde Staten, Bolivia, Cuba, Ecuador, El Salvador, Guatemala, Venezuela, Panama, Nicaragua, Honduras, Costa Rica en Haïti treden toe tot een niet-aanvalsverdrag dat eerder al door Argentinië, Brazilië, Chili, Paraguay, Mexico en Uruguay was ondertekend.
- 7 - Instelling van de Joodse Autonome Oblast in het Siberische deel van de Sovjet-Unie.
- 15 - De Nederlandse Spoorwegen nemen de Dieseldrie in gebruik. Het zijn de eerste Nederlandse dieseltreinen.
- 19 - Bij een staatsgreep in Bulgarije komt de rechtse anti-parlementaire beweging ZVENO van Damjan Veltsjev aan de macht.
- 24 - Na bemiddeling door de Volkenbond wordt het door Peru en Colombia betwiste stadje Leticia aan Colombia toegewezen.
- 31 - In België wordt de taalkwestie in de rechtspraak geregeld door de Wet-Marck. De rechtbanken zullen de taal van de betreffende provincie of (in Brabant) gemeente toepassen.
- juni
- 9 - Het personage Donald Duck doet zijn intrede in het animatiefilmpje "The wise little hen" van Walt Disney.
- 11 - De ontwapeningsconferentie wordt feitelijk beëindigd, zonder resultaat. Belangrijkste struikelblok blijft de Duitse wens van 'wapengelijkheid' (geen lagere grenzen voor Duitsland dan voor andere landen), die door Frankrijk wordt afgewezen.
- 30 - In de Nacht van de Lange Messen worden Ernst Röhm, andere leiders van de SA en een aantal politieke tegenstanders van Hitler vermoord. De officiële lezing is dat zij een staatsgreep zouden voorbereiden, maar in werkelijkheid gaat het om een machtsstrijd binnen de NSDAP en een afrekening met politieke tegenstanders.
- juli
- 4 tot 9 is er een oproer, vooral in de Jordaan, maar ook elders in Amsterdam en andere Nederlandse steden. Zie: Jordaanoproer. Er vallen 6 doden en 47 gewonden.
- 22 - Bij het verlaten van een bioscoop in Chicago wordt de Amerikaanse "Public Enemy Number One" John Dillinger door de FBI doodgeschoten.
- 24 - Een mislukte staatsgreep van Oostenrijkse Nazi's kost kanselier Engelbert Dollfuß het leven.
- 25 - Nationaalsocialisten proberen in Oostenrijk een staatsgreep te plegen, zie Juliputsch. Bondskanselier Engelbert Dollfuss wordt beschoten en overlijdt aan zijn verwondingen, maar de staatsgreep wordt de kop ingedrukt. Doorslaggevend is de rol van Italië, dat troepen rond de Oostenrijkse grens stuurt om Hitler-Duitsland duidelijk te maken, dat Oostenrijk niet aangevallen mag worden. De voorzichtig opgebouwde relatie tussen Hitler en Mussolini was bevroren.
- juli - De Duitse vicekanselier Franz von Papen spreekt zich in een toespraak te Marburg uit voor een terugkeer naar de meerpartijenstaat en een beëindiging van de samenwerking tussen nationaalsocialisten en conservatieven.
- augustus
- 2 - Rijkspresident Paul von Hindenburg overlijdt. Rijkskanselier Adolf Hitler neemt het rijkspresidentschap over, en krijgt de titel Führer voor het leven.
- 3 - In Constantine (Algerije) dringt een dronken joodse soldaat de moskee binnen waar hij de islam beledigt. Woedende moslims plunderen drie dagen de joodse wijk, waarbij 27 bewoners worden omgebracht.
- 11 - De eerste gevangenen arriveren op het forteiland Alcatraz bij San Francisco.
- september
- 1 - In het Nederlandse onderwijs wordt een nieuwe spelling ingevoerd, de spelling-Marchant.
- 18 - De Sovjet-Unie treedt toe tot de Volkenbond.
- 22 - Aan het slot van tweedaagse besprekingen in Florence zegt de Italiaanse leider Benito Mussolini steun toe aan de nieuwe Oostenrijkse kanselier Kurt von Schuschnigg
- oktober
- 9 - Bij een bezoek van koning Alexander van Joegoslavië aan Frankrijk wordt op hem een aanslag gepleegd. Alexander en de Franse minister van buitenlandse zaken Louis Barthou komen om, evenals de dader, de Macedoniër Vlado Tsjernozemski. Het komt tot een ernstige diplomatieke rel tussen Joegoslavië en Hongarije, dat er door Joegoslavië verantwoordelijk voor wordt gehouden dat het onderdak en steun biedt aan de terroristen.
- 16 - De communisten in China zijn verslagen, maar beginnen aan de Lange Mars, en weten naar het westen en noorden te ontkomen.
- 18 - De trekking vindt plaats van een nationale loterij ten behoeve van Belgisch-Congo.
- 20 - Start van de MacRobertson International Air Race van Londen naar Melbourne
- oktober - In Spanje trekt de CEDA haar gedoogsteun voor het kabinet-Lerroux in. Lerroux neemt daarop drie leden van de CEDA op in de regering. Links Spanje reageert furieus en een algemene staking breekt uit. Bij gevechten vallen honderden doden. Catalonië roept de onafhankelijkheid uit, maar de zwaarste opstanden vinden in Asturië plaats. De opstanden worden onderdrukt.
- november
- 8 - Het Zwitserse parlement keurt de Bankwet goed, waardoor het informele bankgeheim een wettelijke status krijgt.
- 10 - Japan wenst in overleg in Londen de in het verdrag van Washington en verdrag van Londen vastgelegde 5:5:3-verhouding van de vlootgrootte tussen de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Japan te herzien en vlootgelijkheid te krijgen. Als dat niet lukt, zegt het land de betreffende verdragen op.
- 23 - Voor Brits-Indië worden voorstellen ontworpen voor een nieuwe grondwet. De pro-onafhankelijkheidsgroepen in Indië verwerpen de voorstellen, omdat deze niet ver genoeg zouden gaan; zo krijgt Brits-Indië geen dominion-status. Regering en parlement van het Verenigd Koninkrijk aanvaarden de grondwet echter.
- 24 - In aanwezigheid van het Noorse schaatsidool Sonja Henie wordt in Amsterdam de eerste Nederlandse kunstijsbaan geopend. Onder het openluchtbad van het Sportfondsenbad zijn buizen aangebracht waardoor koude vloeistof wordt gepompt.
- december
- 1 - De moord op Sergej Kirov, secretaris van de afdeling Leningrad van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie vormt de aanleiding voor het begin van de grote zuivering van de partij. Tot de slachtoffers behoren Grigori Zinovjev en Lev Kamenev, die naar Siberië worden verbannen.
- 1 - Voor het eerst wordt in Amsterdam Sint-Nicolaas ingehaald. De acteur Eduard Verkade rijdt op een schimmel van Van Gend en Loos door de stad, vergezeld door zes Surinaamse zeelui die als Zwarte Piet fungeren.
- 7 - In Oostenrijk wordt een wet van kracht die het uitgeven van kranten bindt aan een door de politie af te geven vergunning. Aan ca 100 van de ca 1500 Oostenrijkse kranten wordt een vergunning geweigerd.
- 22 - Op het vliegveld Hato op Curaçao landt de Fokker F.XVIII Snip na de eerste trans-Atlantische vlucht door een Nederlands vliegtuig. De KLM neemt hiermee haar West-Indisch Bedrijf in gebruik.
- december - Het komt tot een grensconflict tussen Italië en Ethiopië in Oeal Oeal. Beide landen claimen dat de plaats op hun grondgebied ligt. Voor Italië vormt het bovendien een aanleiding om diverse andere grieven tegen Ethiopië op diplomatiek harde wijze naar voren te brengen.
- zonder datum
- Er is een kerkstrijd gaande binnen de Duitse Evangelisch-Lutherse Kerk. Inzet is de bevoegdheid van de door de regering aangestelde rijksbisschop. Diverse landsbisschoppen weigeren zijn gezag om kerkpolitieke besluiten te nemen te erkennen.
- Japan beëindigt zijn vijandelijke acties tegen China. Mantsjoekwo is gevestigd als Japanse vazalstaat en heeft Jehol erbij gekregen. Japan probeert nog steeds Binnen-Mongolië binnen zijn invloedssfeer te krijgen, maar het gebied ten zuiden van de Chinese Muur is geheel aan China teruggegeven.
- De Japanse minister van buitenlandse zaken kondigt in een toespraak de 'Japanse Monroedoctrine' af. Deze houdt in dat Japan zich verzet tegen politieke en militaire bemoeienis van andere landen in Oost-Azië, in het bijzonder in China. Onder meer China en de Verenigde Staten reageren hierop met bezorgdheid.
- De spanningen tussen Japan en Mantsjoekwo aan de ene en de Sovjet-Unie aan de andere kant lopen op.
- Forum (literair tijdschrift) valt uiteen in een Nederlandse (Menno ter Braak en Eduard du Perron) en een Belgische (Maurice Roelants en Gerard Walschap) redactie.
- Jemenitische troepen vallen Saoedi-Arabië binnen. Na enkele maanden van gevechten wordt de vrede gesloten, grotendeels op Saoedische voorwaarden.
- Voor Brits-Indië worden voorstellen ontworpen voor een nieuwe grondwet. De pro-onafhankelijkheidsgroepen in Indië verwerpen de voorstellen, omdat deze niet ver genoeg zouden gaan; zo krijgt Brits-Indië geen dominion-status. Regering en parlement van het Verenigd Koninkrijk aanvaarden de grondwet echter.
- Dictaturen rukken verder op: de burgerrechten en het parlement worden buiten werking gesteld in onder meer Cuba, Bulgarije, Letland en Egypte.
- Het wereldkampioenschap voetbal wordt gewonnen door gastland Italië, dat in de finale Tsjecho-Slowakije verslaat. Niet omdat het gastland het sterkste elftal zou hebben, maar omdat het fascistische regime geen middel heeft geschuwd om het kampioenschap binnen te halen.
- Er vindt een grote vliegwedstrijd plaats tussen Londen en Melbourne. Winnaar is de Engelse Grosvenor House, tweede de Nederlandse Uiver onder leiding van Koene Dirk Parmentier.
- De onderzoeker William Beebe en de constructeur Otis Barton bereiken in de bathysfeer recorddieptes van respectievelijk 765 en 923 meter.
- In de Verenigde Staten zet president Roosevelt zijn economische politiek, de zogenaamde New Deal, voort. De overgang van de Verenigde Staten van de gouden standaard naar een standaard op een gemengde goud-zilverbasis wordt voltooid.
Zie verder[bewerken]
- Maandoverzichten: januari, februari, maart, april, mei, juni, juli, augustus, september, oktober, november, december.
- Wetenschap in 1934.
Muziek[bewerken]
- De Koninklijke Marinierskapel neemt het instrumentale nummer Koning Voetbal op.
Première[bewerken]
- 10 januari: Frank Bridges Phantasm
- 1 februari: Knudåge Riisagers Comoedie
- 1 februari: Arnold Bax' Pianosonate nr. 4
- 6 maart: Benjamin Britten dirigeert zijn Simple Symphony
- 12 april: Arnold Bax' The tale the pine-trees knew
- 14 april: Albert Roussels Trois pièces pour piano
- 8 mei: Frank Bridges A royal night of variety
- 22 oktober: Hugo Alfvéns Synnöve Solbakken-suite
- 19 november: Albert Roussels Sinfonietta
- 17 december: Albert Roussels Andante et scherzo pour flûte et piano
Literatuur[bewerken]
- De Italiaanse schrijver Luigi Pirandello ontvangt de Nobelprijs voor de Literatuur.
- De gedichtenbundel Porta Nigra van Hendrik Marsman verschijnt.
- Simon Vestdijks roman Terug tot Ina Damman wordt gepubliceerd.
- Erich Kästner publiceert de romans Drei Männer im Schnee en Emil und die drei Zwillinge.
- T.S. Eliot schrijft The Rock en de Elisabethan Essays.
- Publicatie van Ferdinand Bordewijks roman Bint.
Beeldende kunst[bewerken]
Herinneringsbank Apeldoorn, Pieter Puijpe
Bouwkunst[bewerken]
Magere Brug, Amsterdam (1934) P.L. Kramer
Sanatorium Zonnestraal, Hilversum (1934) Jan Duiker en Bernard Bijvoet
Geboren[bewerken]
januari[bewerken]
- 1 - Lakhdar Brahimi, Algerijns diplomaat en politicus
- 1 - Serge Moureaux, Brussels advocaat en politicus (overleden 2019)
- 4 - Rudolf Schuster, Slowaaks president
- 5 - Eddy Pieters Graafland, Nederlands voetbaldoelman
- 6 - Joop van Stigt, Nederlands architect (overleden 2011)
- 7 - Alfredo Montelibano jr., Filipijns politicus (overleden 2008)
- 7 - Tassos Papadopoulos, president van Cyprus (2003-2008) (overleden 2008)
- 8 - Jacques Anquetil, Frans wielrenner (overleden 1987)
- 8 - Piet Dankert, Nederlands politicus (overleden 2003)
- 9 - Carla Lipp, Nederlands actrice en danseres (overleden 2017)
- 11 - Sylvain Tack, Belgisch ondernemer, radiomaker en muziekuitgever (overleden 2006)
- 17 - Franz Bernhard, Duits beeldhouwer (overleden 2013)
- 19 - Klaas Gubbels, Nederlands kunstenaar
- 18 - Henk Chin A Sen, Surinaams politicus (overleden 1999)
- 20 - Tom Baker, Brits acteur
- 24 - Bobby Cox, Schots voetballer (overleden 2010)
- 24 - Jaak Dreesen, Vlaams journalist en (jeugdboeken)schrijver
- 25 - Mimi Kok, Nederlands actrice (overleden 2014)
- 26 - François Narmon, Belgisch bankier (overleden 2013)
- 27 - Édith Cresson, Frans politica; premier 1991-1992
- 28 - Jaime Lopez, Filipijns politicus (overleden 2011)
- 31 - Ari Stolk, Nederlands kunstschilder en tekenaar (overleden 2017)
februari[bewerken]
- 4 - Humberto, Braziliaans voetballer (overleden 1980)
- 5 - Hank Aaron, Amerikaans honkballer, bijgenaamd Hammerin' Hank
- 7 - Piet Bukman, Nederlands politicus (CDA)
- 7 - Eddie Fenech Adami, Maltees politicus
- 8 - Piet Blom, Nederlands architect (overleden 1999)
- 11 - Tina Louise, Amerikaans actrice, model en zangeres
- 11 - Manuel Noriega, Panamees dictator (overleden 2017)
- 11 - Mary Quant, Brits mode-ontwerpster, bedenkster van de minirok
- 13 - George Segal, Amerikaans acteur
- 17 - Alan Bates, Engels acteur (overleden 2003)
- 17 - Anner Bijlsma, Nederlands cellist (overleden 2019)
- 17 - Barry Humphries, Australisch komiek, bekend als Dame Edna Everage
- 19 - Arnold Heertje, Nederlands econoom
- 20 - François Konter, Luxemburgs voetballer (overleden 2018)
- 21 - Rue McClanahan, Amerikaans actrice (overleden 2010)
- 24 - Bettino Craxi, Italiaans politicus (overleden 2000)
- 24 - Renata Scotto, Italiaans sopraan
- 27 - Ralph Nader, Amerikaans politiek activist
maart[bewerken]
- 1 - Jean-Michel Folon, Belgisch kunstenaar (overleden 2005)
- 1 - Joan Hackett, Amerikaans actrice (overleden 1983)
- 3 - Paul van Gorcum, Nederlands acteur en regisseur (De Baron in Bassie en Adriaan)
- 4 - Barbara McNair, Amerikaans zangeres en actrice (overleden 2007)
- 5 - Daniel Kahneman, Israëlisch psycholoog
- 5 - Nicholas Smith, Brits acteur (overleden 2015)
- 8 - Bobby Haarms, Nederlands voetballer en -coach (overleden 2009)
- 9 - Joeri Gagarin, Russisch kosmonaut en eerste man in de ruimte (overleden 1968)
- 9 - Joyce Van Patten, Amerikaans actrice
- 10 - Bhupen Khakhar, Indiaas kunstenaar in hedendaagse kunst (overleden 2003)
- 11 - Dilys Laye, Engels actrice (overleden 2009)
- 11 - Jean Leering, Nederlands museumdirecteur (overleden 2005)
- 12 - Tony Bass, Nederlands zanger en liedjesschrijver (overleden 2005)
- 14 - Dionigi Tettamanzi, Italiaans kardinaal en aartsbisschop (overleden 2017)
- 16 - Dida, Braziliaans voetballer (overleden 2002)
- 17 - Eef Kamerbeek, Nederlands atleet (overleden 2008)
- 18 - Adolf Merckle, Duits miljardair en ondernemer (overleden 2009)
- 21 - Yves Duval, Belgisch stripscenarioschrijver en journalist (overleden 2009)
- 22 - Bola Ajibola, Nigeriaans politicus en rechter
- 22 - Leo Mariën, Belgisch atleet (overleden 2018)
- 23 - Géri, Belgisch striptekenaar (overleden 2015)
- 25 - Johnny Burnette, Amerikaans zanger (overleden 1964)
- 25 - Gloria Steinem, Amerikaans feministe en activiste
- 26 - Alan Arkin, Amerikaans acteur
- 27 - István Csurka, Hongaars politicus, schrijver en journalist (overleden 2012)
- 27 - André Vanderstappen, Belgisch voetballer (overleden 2005)
- 30 - Hans Hollein, Oostenrijks architect (overleden 2014)
- 31 - Richard Chamberlain, Amerikaans acteur (Dr. Kildare)
- 31 - Kamala Das, Indiaas schrijfster (overleden 2009)
- 31 - Shirley Jones, Amerikaans actrice
- 31 - John D. Loudermilk, Amerikaans songwriter en zanger (overleden 2016)
- 31 - Mike Lebrón, Puerto Ricaans poolbiljarter
- 31 - Carlo Rubbia, Italiaans natuurkundige
- 31 - Koenraad Tinel, Belgisch beeldhouwer en tekenaar
april[bewerken]
- 2 - Paul Cohen, Amerikaans wiskundige (overleden 2007)
- 2 - Els Pelgrom, Nederlands kinderboekenschrijfster
- 3 - Jane Goodall, Brits antropologe en biologe
- 4 - Richard Lugar, Amerikaans politicus (overleden 2019)
- 4 - Han Reiziger, Nederlands musicus en presentator (overleden 2006)
- 5 - Hein Essink, Nederlands judoka (overleden 2014)
- 5 - Roman Herzog, Duits politicus en president (overleden 2017)
- 6 - Anton Geesink, Nederlands IOC-lid en judokampioen (overleden 2010)
- 6 - Guy Peellaert, Belgisch schilder, tekenaar en fotograaf (overleden 2008)
- 7 - Ian Richardson, Schots acteur (overleden 2007)
- 8 - Kurokawa Kisho, Japans architect (overleden 2007)
- 9 - Jaap van der Doef, Nederlands politicus
- 10 - Carel Godin de Beaufort, Nederlands autocoureur (overleden 1964)
- 10 - David Halberstam, Amerikaans journalist (overleden 2007)
- 18 - Jaap Scherpenhuizen, Nederlands politicus (overleden 2012)
- 18 - Piet ten Thije, Nederlands zwemmer (overleden 2015)
- 23 - Hans van Dun, Nederlands politicus (overleden 2016)
- 24 - Shirley MacLaine, Amerikaans actrice
- 24 - Mike Taylor, Brits autocoureur
mei[bewerken]
- 2 - Etienne Vermeersch, Belgisch filosoof en hoogleraar (overleden 2019)
- 3 - Henry Cooper, Brits bokser (overleden 2011)
- 3 - Georges Moustaki, Frans-Grieks zanger en componist (overleden 2013)
- 3 - Frankie Valli, Amerikaans zanger en acteur
- 5 - Ace Cannon, Amerikaans tenor- en altsaxofonist
- 5 - Jef Planckaert, Belgisch wielrenner (overleden 2007)
- 5 - Guy Van Zeune, Belgisch atleet
- 15 - Fernand Brosius, Luxemburgs voetballer (overleden 2014)
- 15 - John Keegan, Brits historicus (overleden 2012)
- 21 - Bengt Ingemar Samuelsson, Zweeds biochemicus en Nobelprijswinnaar
- 23 - Robert Moog, Amerikaans muziekinstrumentmaker (de Moog-synthesizer) (overleden 2005)
- 23 - Mason Rudolph, Amerikaans golfer (overleden 2011)
- 24 - Canário, Braziliaans voetballer
- 25 - Rudy van Houten, Nederlands pianist en componist (overleden 2004)
- 26 - Gilbert Van Manshoven, Belgisch atleet
- 27 - Enzo Siciliano, Italiaans schrijver, scriptschrijver en literair criticus (overleden 2006)
- 28 - Bill Baillie, Nieuw-Zeelands atleet (overleden 2018)
- 28 - Bram van der Vlugt, Nederlands acteur
- 29 - Bhaskar Menon, Indiaas-Amerikaans directeur in de muziekindustrie
- 30 - Aleksej Leonov, Russisch ruimtevaarder (overleden 2019)
juni[bewerken]
- 1 - Pat Boone, Amerikaans zanger
- 2 - Karl-Heinz Feldkamp, Duits voetballer en voetbalcoach
- 2 - Pauke Meijers, Nederlands voetballer (overleden 2013)
- 4 - Vilhjálmur Einarsson, IJslands atleet (overleden 2019)
- 5 - Vladislao Cap, Argentijns voetballer en trainer (overleden 1982)
- 5 - Bill Moyers, Amerikaans journalist en nieuws-commentator
- 6 - Koning Albert II van België
- 6 - Ad Lansink, Nederlands politicus
- 9 - Willy Roggeman, Belgisch auteur
- 10 - Frans Hazewinkel, Nederlands krantenuitgever (Nieuwsblad van het Noorden en Hazewinkel Pers)
- 11 - Prins Henrik van Denemarken, echtgenoot van koningin Margrethe II (overleden 2018)
- 11 - Peter Schumann, Duits-Amerikaans poppenspeler, theaterregisseur en beeldhouwer
- 12 - Rika Bruins, Nederlands zwemster
- 13 - Manuel Clouthier, Mexicaans politicus en zakenman (overleden 1989)
- 14 - Mieke Telkamp, Nederlands zangeres (overleden 2016)
- 15 - Guy Bedos, Frans acteur
- 15 - Mikel Laboa, Baskisch zanger (overleden 2008)
- 18 - Stafke Fabri, Belgisch volkszanger (overleden 2006)
- 18 - Torbjørn Yggeseth, Noors schansspringer (overleden 2010)
- 19 - Gérard Latortue, Haïtiaans politicus
- 19 - Jackie Wilson, Amerikaans zanger (overleden 1984)
- 20 - Eduardo del Río of Rius, Mexicaans striptekenaar en illustrator (overleden 2017)
- 20 - Rossana Podestà, Italiaans actrice (overleden 2013)
- 22 - Henk Binnendijk, Nederlands predikant en televisiepresentator (Evangelische Omroep)
- 23 - Leo Jansen, Nederlands politicus (overleden 2012)
- 24 - Eddy Dap, Surinaams onderwijzer en politicus (overleden 2009)
- 28 - Carl Levin, Amerikaans politicus
juli[bewerken]
- 1 - Claude Berri, Frans regisseur (overleden 2009)
- 1 - Sydney Pollack, Amerikaans filmregisseur, -producent en acteur (overleden 2008)
- 5 - Tom Krause, Fins operazanger (overleden 2013)
- 8 - Marty Feldman, Engels schrijver, komiek en film- en televisieacteur (overleden 1982)
- 11 - Giorgio Armani, Italiaans kledingontwerper
- 13 - Walter De Buck, Vlaams kunstenaar en zanger ("Het Vliegerke") (overleden 2014)
- 14 - Lee Friedlander, Amerikaans fotograaf en kunstenaar
- 15 - Harrison Birtwistle, Brits componist
- 15 - Sees Vlag, Nederlands kunstenaar en graficus (overleden 2018)
- 18 - Paul Nouwen, Nederlands topfunctionaris en bestuurder (oud-hoofddirecteur van de ANWB) (overleden 2009)
- 18 - Jaime Zobel de Ayala, Filipijns zakenman
- 19 - Tessa Birnie, Nieuw-Zeelands pianist (overleden 2008)
- 19 - Willem Nijholt, Nederlands acteur
- 19 - Francisco Sá Carneiro, Portugees politicus (overleden 1980)
- 22 - Louise Fletcher, Amerikaans actrice (One Flew Over the Cuckoo's Nest)
- 24 - Geertje Wielema, Nederlands zwemster (overleden 2009)
- 29 - Frans Rutten, Nederlands econoom en politiek adviseur (overleden 2019)
- 30 - Nico Knapper, Nederlands producer en televisieregisseur
augustus[bewerken]
- 1 - Fernand Boone, Belgisch voetbaldoelman (overleden 2013)
- 1 - Gerrit Krol, Nederlands schrijver en columnist (overleden 2013)
- 3 - Wim Offeciers, Belgisch journalist
- 3 - Jonas Savimbi, Angolees verzetsstrijder (overleden 2002)
- 4 - Rutger Kopland, Nederlands schrijver (overleden 2012)
- 5 - Ronnie Clayton, Engels voetballer (overleden 2010)
- 5 - Marijke Spies, Nederlands hoogleraar (overleden 2013)
- 6 - Piers Anthony, Amerikaans sciencefiction- & fantasyschrijver
- 7 - Else Vlug, Nederlands schrijfster (overleden 2019)
- 9 - Cor Aaftink, Nederlands muziekproducent en tekstschrijver (overleden 2010)
- 9 - Matthieu Galey, Frans schrijver en criticus (overleden 1986)
- 9 - Graeme Gibson, Canadees schrijver (overleden 2019)
- 10 - Jerry Crutchfield, Amerikaans musicus, songwriter en muziekuitgever
- 11 - Piet van Est, Nederlands wielrenner (overleden 1991)
- 13 - Wigberto Tañada, Filipijns senator
- 14 - Trevor Bannister, Brits acteur (overleden 2011)
- 16 - Ed van Thijn, Nederlands politicus en bestuurder
- 18 - Ronnie Carroll, Brits zanger en entertainer (overleden 2015)
- 18 - Michael May, Zwitsers autocoureur
- 21 - John L. Hall, Amerikaans natuurkundige en Nobelprijswinnaar
- 22 - Norman Schwarzkopf jr., Amerikaans generaal, commandant in de Golfoorlog van 1990-1991 (overleden 2012)
- 23 - Fred Emmer, Nederlands journaallezer (overleden 2019)
- 25 - Ad Havermans, Nederlands politicus (o.a. burgemeester van Den Haag)
- 29 - Horst Szymaniak, Duits voetballer (overleden 2009)
- 30 - Joep Delnoye, Nederlands atleet
september[bewerken]
- 2 - Allen Carr, Brits publicist (anti-roken) (overleden 2006)
- 3 - Freddie King, Amerikaans bluesgitarist en zanger (overleden 1976)
- 3 - Lucien Muller, Frans voetballer en voetbalcoach
- 3 - Rolando Olalia, Filipijns vakbondsleider (overleden 1986)
- 3 - Peter Oosthoek, Nederlands acteur en regisseur (overleden 2015)
- 7 - Arnold van den Berg, Nederlands burgemeester (overleden 2018)
- 7 - Omar Karami, Libanees premier (overleden 2015)
- 9 - Waldo, Braziliaans voetballer (overleden 2019)
- 12 - Jaegwon Kim, Koreaans-Amerikaans filosoof (overleden 2019)
- 14 - Kate Millett, Amerikaans schrijfster en feministe (overleden 2017)
- 16 - George Chakiris, Amerikaans acteur
- 16 - Ronnie Drew, Iers zanger (overleden 2008)
- 20 - Sophia Loren, Italiaans actrice
- 21 - Leonard Cohen, Canadees singer-songwriter, dichter en schrijver (overleden 2016)
- 21 - David Thouless, Brits natuurkundige en Nobelprijswinnaar (overleden 2019)
- 23 - Franc Rode, Sloveens curiekardinaal
- 23 - Piet de Visser, Nederlands voetbaltrainer
- 23 - Dick van den Polder, Nederlands voetballer en sportjournalist (overleden 2013)
- 24 - Maria Pia, Italiaans prinses
- 24 - Emanuele Del Vecchio, Braziliaans voetballer (overleden 1995)
- 26 - Geoffrey Grey, Brits componist en violist
- 28 - Brigitte Bardot, Frans actrice en dierenactiviste
- 28 - Joop Lahnstein, Nederlands oud-politicus, onderwijzer en acteur (overleden 2018)
- 29 - Jim Wehba, Amerikaans professioneel worstelaar en manager (overleden 2010)
- 30 - Alan A'Court, Engels voetballer (overleden 2009)
- 30 - Udo Jürgens, Duits zanger (overleden 2014)
- 30 - Frans van Valkengoed, Nederlands entertainer
oktober[bewerken]
- 7 - Ulrike Meinhof, journaliste en mede-oprichtster van de Rote Armee Fraktion (overleden 1976)
- 8 - Martin Lippens, Belgisch voetballer (overleden 2016)
- 12 - Oğuz Atay, Turks schrijver (overleden 1977)
- 12 - Richard Meier, Amerikaans architect
- 13 - Andrew McKelvey, Amerikaans ondernemer (overleden 2008)
- 13 - Nana Mouskouri, Grieks zangeres
- 20 - Marcelo Araúz, Boliviaans cultuurpromotor
- 20 - Walter Luyten, Belgisch historicus en politicus (overleden 2008)
- 20 - Keizerin Michiko van Japan
- 21 - Eddy Hoost, Surinaams politicus en advocaat (overleden 1982)
- 26 - Ulrich Plenzdorf, (Oost)-Duits (scenario- en toneel)schrijver (overleden 2007)
- 27 - Pagão, Braziliaans voetballer (overleden 1991)
- 29 - Pim Jacobs, Nederlands pianist en televisiepresentator (overleden 1996)
- 29 - Merel Laseur, Nederlands actrice
- 30 - Frans Brüggen, Nederlands musicus (overleden 2014)
november[bewerken]
- 1 - Leslie Mills, Nieuw-Zeelands atleet, gewichtheffer en burgemeester van Auckland
- 1 - Aat Veldhoen, Nederlands kunstschilder (overleden 2018)
- 3 - Raul Donazar Calvet, Braziliaans voetballer (overleden 2008)
- 3 - Hans Janmaat, Nederlands extreemrechts politicus (overleden 2002)
- 4 - Raul S. Gonzalez, Filipijns journalist en minister van pers (overleden 2013)
- 4 - Judith Herzberg, Nederlands schrijfster
- 9 - Carl Sagan, Amerikaans geleerde (overleden 1996)
- 9 - Tengiz Sigua, Georgisch politicus
- 11 - Elżbieta Krzesińska, Pools atlete (overleden 2015)
- 12 - Charles Manson, Amerikaanse sekteleider en moordenaar (overleden 2017)
- 12 - Vavá, Braziliaans voetballer (overleden 2002)
- 13 - Garry Marshall, Amerikaans regisseur (overleden 2016)
- 16 - Warren Zimmermann, Amerikaans diplomaat (overleden 2004)
- 18 - Jos Schreurs, Nederlands voormalig senator
- 18 - Zequinha - Braziliaans voetballer (overleden 2009)
- 19 - Valentin Kozmitsj Ivanov, Russisch voetballer en voetbaltrainer (overleden 2011)
- 20 - José Cutileiro, Portugees diplomaat
- 21 - Bouke Beumer, Nederlands politicus en econoom
- 22 - Carlos Germonprez, Belgisch atleet (overleden 2013)
- 22 - Jackie Pretorius, Zuid-Afrikaans autocoureur (overleden 2009)
- 26 - Ljoedmila Sjevtsova, Sovjet-Russisch atlete
- 30 - Lansana Conté, Guinees president (overleden 2008)
- 30 - Vjatsjeslav Nevinny, Russisch acteur (overleden 2009)
december[bewerken]
- 1 - Billy Paul, Amerikaans soulzanger (overleden 2016)
- 7 - Chris Dubois, Belgisch organist, muziekpedagoog en componist
- 9 - Judi Dench, Brits actrice
- 9 - Irena Santor, Pools zangeres
- 9 - Wayne Weiler, Amerikaans autocoureur (overleden 2005)
- 10 - Howard Martin Temin, Amerikaans geneticus en Nobelprijswinnaar (overleden 1994)
- 12 - Rene Cayetano, Filipijns senator (overleden 2003)
- 12 - Miguel de la Madrid, Mexicaans politicus (overleden 2012)
- 13 - Lieve Hugo, Surinaams zanger en grondlegger van de kaseko (overleden 1975)
- 15 - Oleg Golovanov, Sovjet roeier (overleden 2019)
- 15 - Abdullahi Yusuf Ahmed, Somalisch politicus (overleden 2012)
- 19 - Rudi Carrell, Nederlands entertainer, zanger, showmaster, filmproducent en acteur (overleden 2006)
- 19 - Jaap Tinbergen, Nederlands astronoom (overleden 2010)
- 21 - Ole Madsen, Deens voetballer (overleden 2006)
- 24 - Stjepan Mesić, Kroatisch president
- 27 - Larissa Latynina, Oekraïens gymnaste
- 28 - Maggie Smith, Brits actrice
- 30 - John Bahcall, Amerikaans astrofysicus (overleden 2005)
- 30 - Del Shannon, Amerikaans zanger ("Runaway") (overleden 1990)
datum onbekend[bewerken]
- Sadiq Jalal al-Azm, Syrisch filosoof (overleden 2016)
- Ustad Qawwal Bahauddin, Indiaas-Pakistaans Qawwali-zanger (overleden 2006)
- Mark Barkan, Amerikaans songwriter
- Toto Bissainthe, Haïtiaans actrice en zangeres (overleden 1994)
- Jivya Soma Mashe, Indiaas primitief kunstenaar
Overleden[bewerken]
- januari
- 1 - Jakob Wassermann (60), Duits schrijver
- 3 - Eugène Beyens (78), Belgisch diplomaat en minister
- 4 - Emile van Arenbergh (79), Belgisch dichter
- 8 - Sebastiaan Hoogewerff (85), Nederlands scheikundige
- 8 - Alexandre Stavisky (47), Frans crimineel
- 10 - Marinus van der Lubbe (24), Nederlands communist, stak de Rijksdag in brand (executie)
- 13 - Rudolf Kuyper (59), Nederlands marxistisch socioloog
- 13 - Jean-Baptiste Marchand (70), Frans militair
- 13 - Justin de Selves (85), Frans politicus
- 15 - Pierre Pasquier (57?), Frans bestuurder (vliegtuigongeluk)
- 16 - Hermann Bahr (70), Oostenrijks schrijver
- 17 - Richard Acke (62), Vlaams architect
- 20 - Sam van Eeghen (80), Nederlands zakenman
- 24 - Otakar Ševčík (82), Tsjechisch muziekpedagoog
- 26 - Marie Anne van Herwerden (59?), Nederlands biologe
- 28 - Armand Rassenfosse (71), Belgisch kunstschilder en graficus
- 29 - Fritz Haber (66), Duits scheikundige en Nobelprijswinnaar
- 30 - Louis Morrisson (45), Belgisch operazanger
- februari
- 3 - Montague Glass (56), Amerikaans toneelschrijver
- 6 - Jacques de Boer (85), Nederlands acteur
- 7 - Jan Berent Westerdijk (74), Nederlands politicus
- 15 - Ai Xia (21), Chinees filmacteur
- 17 - Albert I (58), koning van België
- 17 - Siegbert Tarrasch (71), Duits schaker
- 20 - J.Th. Oudemans (71), Nederlands entomoloog
- 21 - Augusto César Sandino (38), Nicaraguaans revolutionair
- 22 - Willem Kes (79), Nederlands musicus
- 23 - Edward Elgar (76), Brits componist
- maart
- 1 - Charles Webster Leadbeater (87), Brits theosoof
- 3 - Gerrit Smit (54), Nederlands vakbondsleider
- 12 - Harry Green (47), Brits atleet
- 12 - Frans Schoofs (46), Belgisch esperantist
- 14 - prins Sixtus van Bourbon-Parma (47), Oostenrijks edelman
- 15 - G.H. Koopman (48), Nederlands schouwburgdirecteur
- 17 - Wilhelm Meyer-Förster (71), Duits schrijver
- 20 - Koningin Emma (75), koningin-regentes van Nederland
- 21 - Nicanor Abelardo (41), Filipijns componist
- 21 - Franz Schreker (55), Oostenrijks componist
- 27 - Franz Wilhelm Reitz (89), politicus van de Oranje Vrijstaat
- 29 - Franz Ehrle (89), Duits kardinaal
- 29 - Otto Kahn (67), Duits-Amerikaans bankier en kunstliefhebber
- april
- 4 - Arina Hugenholtz (85), Nederlands kunstenares
- 6 - Jiro Sato (26), Japans tennisser (zelfmoord)
- 11 - John Collier (84), Engels kunstschilder
- 15 - Gerald du Maurier (61), Brits acteur
- 21 - Carl Smulders (70), Nederlands componist
- mei
- 2 - Max Friedländer (81), Duits musicoloog
- 3 - William Woodin (65), Amerikaans politicus
- 5 - Simon Miedema (73), Nederlands beeldhouwer
- 10 - Vjatsjeslav Menzjinski, Sovjet-Russisch politicus
- 11 - Hubert Krains (71), Belgisch schrijver (ongeval)
- 22 - Franz Dülberg, Duits vertaler en kunsthistoricus
- 23 - Bonnie Parker (23) en Clyde Barrow (25), Amerikaanse misdadigers ("Bonnie and Clyde")
- 25 - Gustav Holst (59), Brits componist
- 29 - Togo Heihachiro (86), Japans generaal
- juni
- 1 - Anton Averkamp (73), Nederlands zanger
- 10 - Frederick Delius (72), Brits componist
- 10 - Arnold Goffin (59), Belgisch schrijver
- 11 - Lev Vygotsky (37), Russisch filosoof, psycholoog en kunstenaar
- 13 - Theodor Däubler (57), Duits dichter
- 15 - Bronisław Pieracki (38), Pools politicus (aanslag)
- 19 - Johan Winnubst (48), Nederlands musicus
- 26 - Max Pallenberg (56), Oostenrijks acteur (vliegtuigongeluk)
- 27 - Isidoor Teirlinck (83), Belgisch schrijver
- 29 - Zaro Agha (ca. 160?), naar beweerd oudste man
- 30 - Ernst Röhm (46), Duitse leider van de Sturmabteilung (SA)
- 30 - Kurt von Schleicher (51) Duits generaal en politicus
- 30 - Gregor Strasser (42), Duits nationaalsocialistisch politicus
- juli
- 3 - Prins Hendrik (58), echtgenoot van Koningin Wilhelmina der Nederlanden
- 3 - Antoon Jozef Witteryck (69), Belgisch uitgever
- 4 - Marie Curie (66), Pools-Frans natuurkundige
- 5 - Chajiem Nachman Bialik (61), Joods dichter
- 6 - Riek de la Mar-Kley (81), Nederlands actrice
- 6 - Edward Vermeulen (73), Belgisch schrijver
- 11 - Jan Stuyt (65), Nederlands architect
- 12 - Erich Mühsam (56), Duits schrijver (zelfmoord)
- 15 - Jules Renkin (71), Belgisch politicus (premier 1931-1932)
- 21 - Rubens Salles (42), Braziliaans voetballer en trainer
- 22 - John Dillinger (31), Amerikaans crimineel
- 25 - François Coty (60), Frans industrieel
- 26 - Engelbert Dollfuss (41), Oostenrijks politicus (bondskanselier 1932-1934)
- 27 - Hubert Lyautey (79), Frans militair
- 28 - Marie Dressler (65), Canadees actrice
- 28 - Paul Kenis (49), Belgisch schrijver
- 30 - Ernst von Wolzogen (79), Duits schrijver
- augustus
- 2 - Paul von Hindenburg (86), Duits militair en politicus (president 1925-1934)
- 2 - Carl Friedrich von Langen (47), Duits ruiter
- 12 - Hendrik Petrus Berlage (78), Nederlands architect
- 13 - Gonzalo de Borbón (19), Spaans prins (auto-ongeluk)
- 14 - Mence Dros-Canters (34), Nederlands badminton-, hockey- en tennisspeelster
- 20 - Henry Rainey (73), Amerikaans politicus
- 28 - Edgeworth David (76), Brits ontdekkingsreiziger
- 31 - Johan Schaper (66), Nederlands politicus
- september
- 5 - Joop ter Beek (33), Nederlands voetballer
- 23 - Lucien Gaudin (47), Frans schermer
- oktober
- 7 - Isaac Israëls (69), Nederlands schilder
- 9 - Alexander (45), koning van Joegoslavië (1921-1934)
- 9 - Louis Barthou (72), Frans politicus
- 9 - Vlado Tsjernozemski (36), Bulgaars terrorist
- 15 - Raymond Poincaré (74), Frans politicus (president 1914-1920)
- 17 - Santiago Ramón y Cajal (82), Spaans histoloog en Nobelprijswinnaar
- 19 - Alexander von Kluck (88), Duits generaal
- 20 - Arthur Stockhoff (54), Amerikaans roeier
- 25 - Frank Julian Sprague (77), Amerikaans elektrotechnicus en uitvinder
- november
- 15 - Anton Dreesmann (80), Nederlands ondernemer
- 16 - Alice Hargreaves (82), model voor Alice in Wonderland
- 16 - Carl von Linde (92), Duits ingenieur en uitvinder
- 18 - Pietro Gasparri (82), Italiaans kardinaal
- 20 - Willem de Sitter (62), Nederlands astronoom
- 21 - Philippe Berthelot (68), Frans diplomaat
- 23 - Albert Funke Küpper (40), Nederlands politiek tekenaar
- 23 - Arthur Wing Pinero (79), Brits toneelschrijver
- 27 - Baby Face Nelson (25), Amerikaans gangster
- 30 - Hélène Boucher (26), Frans vliegenier
- december
- 1 - Sergej Kirov (48), Sovjet-politicus
- 4 - Adrien de Gerlache (68), Belgisch ontdekkingsreiziger
- 9 - Willem Hunsche (54), Nederlands acteur
- 9 - Manuel Márquez Sterling (62), Cubaans diplomaat, journalist en politicus
- 12 - Arnold Spoel (74), Nederlands dirigent
- 20 - Julius Melzer (56), Braziliaans entomoloog
- datum onbekend
- Alfred Boucher (83), Frans beeldhouwer
Weerextremen in België[bewerken]
- 8 september: Maximumtemperatuur tot 27,8 °C op de Baraque Michel (Jalhay) en 34,3 °C in Leopoldsburg.
- 28 september: Maximumtemperatuur tot 27,8 °C in Oostende en 28,1 °C in Ukkel.
- december: December met hoogste gemiddelde dampdruk: 9,6 hPa (normaal 7 hPa).
- december: December met hoogste gemiddelde maximumtemperatuur: 9,3 °C (normaal 5,5 °C).
- december: December met hoogste gemiddelde minimumtemperatuur: 5,6 °C (normaal 0,8 °C).
- december: December met hoogste gemiddelde temperatuur: 7,5 °C (normaal 3,3 °C).
- december: December met laagste zonneschijnduur: 19 uur (normaal 52 uur).
Bron: KMI Gegevens Ukkel 1901-2003 met aanvullingen
Externe link (video)[bewerken]
Zie de categorie 1934 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |